Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 13 Chwefror 2018.
O ran y newid yn gyflym, mater i Lywodraeth y DU yw hwnnw, wrth gwrs, ond byddem ni'n eu hannog i ddilyn yr argymhellion yn yr adroddiad. Rydym ni wedi tueddu i ganolbwyntio ar yr hyn y byddai hyn yn ei olygu i'r llysoedd, y gwasanaeth prawf a hefyd, wrth gwrs, y mater o awdurdodaeth, a drafodwyd yn drwyadl yn y Siambr hon. Ond, wrth gwrs, os edrychwn ni ar y system gyfiawnder, mae'n rhaid i ni ddatblygu polisi cosbi ar gyfer Cymru—rhywbeth nad ydym ni erioed wedi ei gael o'r blaen a rhywbeth y byddai'n rhaid i ni ei ddechrau o'r dechrau. Felly, mae'n rhaid archwilio'r holl bethau hyn yn ofalus wrth i ni edrych ar y posibilrwydd o ddatganoli cyfiawnder.
Mae'r pwynt awdurdodaeth, i mi, yn ddiymwad. Dyma'r unig awdurdodaeth mewn unrhyw le yn y byd—awdurdodaeth cyfraith gyffredin—lle ceir dwy deddfwrfa yn yr un awdurdodaeth. Nid yw hynny'n gwneud unrhyw synnwyr. Gwn nad yw pobl allan yna yn achosi terfysg ar y strydoedd ynghylch y mater hwn, ond nid yw'n gwneud unrhyw synnwyr o safbwynt cyfreithiol. Mae'n golygu bod pobl yn cael eu camarwain pan fyddant yn edrych ar y gyfraith. Mae rhai pobl yn credu, pan fo teitl y Bil yn dweud—a thynnodd Simon Thomas sylw'r Siambr at hyn ychydig fisoedd yn ôl—'dyma gyfraith Cymru a Lloegr'—. Ond nid yw'n berthnasol yng Nghymru. Mae'n peri dryswch, nid yw'n gwneud unrhyw synnwyr, a bu bob amser yn wir pan fo deddfwrfa yn caffael pwerau sylfaenol, bod yr awdurdodaeth bob amser yn dilyn. Dyna un mater, ond wedyn, wrth gwrs, rydym ni'n symud ymlaen i, 'Sut dylai polisi cosbi i Gymru edrych yn y dyfodol?'