Part of the debate – Senedd Cymru am 4:59 pm ar 13 Chwefror 2018.
Yn gyntaf oll, hoffwn roi ar gofnod y gwaith aruthrol, er enghraifft, y mae swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu yn ei wneud, a'r gwahaniaeth sylweddol y mae'r 500 o swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu a ariennir gan Llywodraeth Cymru wedi ei wneud mewn gwirionedd i'n cymunedau. Mae'r rhai hynny ohonom ni sydd wedi cerdded o amgylch ein cymunedau gyda Swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu yn gwerthfawrogi ac yn cydnabod y cyfraniad sylweddol y maen nhw'n ei wneud i'n cymunedau a'r adnodd ychwanegol y maen nhw'n ei gynrychioli mewn gwirionedd. A hefyd mae'r un peth yn wir am yr heddlu, sy'n gweithio dan yr amgylchiadau anoddaf a phwysau sylweddol.
Y cefndir i'r hyn sy'n digwydd gyda'r tangyllido a'r toriadau—y toriadau gwirioneddol—sydd wedi'u gwneud i blismona yng Nghymru yw hyn: mae niferoedd yr heddlu yn awr yn is nag y buon nhw ers 30 mlynedd, mae gan Gymru 680 yn llai o swyddogion heddlu nag a fu, mae troseddau treisgar yn y 12 mis diwethaf wedi codi 20 y cant, mae troseddu â chyllyll i fyny 26 y cant ac mae troseddau sydd heb ei datrys wedi codi o 74,000 i 86,000. Ni ellir gwadu'r cysylltiad rhwng hynny â'r tanariannu a'r toriadau i blismona.
Yn 2015, dywedodd Gweinidog y Llywodraeth Karen Bradley nad oedd y Ceidwadwyr yn cwtogi ar gyllid yr heddlu. Ac rwyf wedi gwrando ar yr hyn y mae llefarydd yr wrthblaid wedi ei ddweud mewn gwirionedd—yr hyn a gredaf sy'n set o ffigyrau o wlad y tylwyth teg, drwy gyfrwystra llaw. Wrth gwrs, pan wnaeth Karen Bradley y datganiad hwnnw, ceir sefydliad o'r enw Full Fact, sydd mewn gwirionedd yn gwirio'r datganiadau gwirioneddol sydd wedi eu gwneud ar draws y pleidiau gwleidyddol, ac yn eu gwirio gyferbyn ag ystadegau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol, a dyma'r hyn a ddywed y Swyddfa Ystadegau Gwladol mewn gwirionedd:
Mae cyllid yr heddlu wedi syrthio 18% rhwng 2010/11 a 2015/16... gan ystyried chwyddiant.
Maen nhw'n dweud hefyd:
Mae hynny'n cymharu â chynnydd mewn cyllid o 31% rhwng 2000/01 a 2010/11.
Blynyddoedd Llafur oedd y rheini. Felly, yr hyn sy'n eglur iawn, clywsom yn gynharach heddiw—[torri ar draws.] Gwnaf, fe gymeraf i ymyriad.