1. Will the Cabinet Secretary make a statement on support for the voluntary sector in Carmarthenshire? OAQ51816

Drwy grant cefnogi trydydd sector Cymru yn 2017-18, darparwyd £176,217 gennym i Gymdeithas Gwasanaethau Gwirfoddol Sir Gâr mewn cyllid craidd, i gynorthwyo sefydliadau lleol gyda’r gwaith o godi arian, llywodraethu da, diogelu a gwirfoddoli. Rwyf eisoes wedi ymrwymo i'r un swm yn 2018-19.

Diolch am eich ymateb. Fel y gwyddoch, rwy’n siŵr, ceir rhai mudiadau gydag agwedd gymunedol iawn yn Sir Gaerfyrddin sy'n dibynnu’n fawr iawn ar wirfoddolwyr—sefydliadau o Gymdeithas Gwasanaethau Gwirfoddol Sir Gâr, i Home-Start Sir Gaerfyrddin, cyfeillion ward yn Ysbyty Glangwili, safleoedd achub anifeiliaid, gwirfoddolwyr sy'n ymweld â'r cartref. Ac maent wedi camu i’r adwy, yn enwedig mewn cyfnod fel hwn pan mae llai o arian cyhoeddus ar gael. Beth y gallech chi fel Llywodraeth Cymru ei wneud i annog mwy o bobl i wirfoddoli, nid yn unig er mwyn cynorthwyo'r sefydliadau arbennig hyn, a darparu’r niferoedd a'r breichiau a'r coesau y mae eu hangen arnynt er mwyn gwneud yr hyn a wnânt, ond hefyd gan fod gwirfoddoli mor dda i'r unigolyn sy'n gwirfoddoli? Mae'n gymorth i frwydro yn erbyn rhai o’r problemau rydym yn sôn amdanynt, fel unigedd ac unigrwydd, mae'n dda i'r enaid, ac mae'n dda iawn i'r sefydliadau. A tybed pa gymorth y gallwch ei roi i annog mwy o bobl i wneud gwaith gwirfoddol, yn enwedig pobl iau—ac nid wyf yn golygu pobl yn eu harddegau o reidrwydd, ond pobl 30, 40, 50 oed, lle y ceir bwlch enfawr.

Lywydd, a gaf fi ddweud cymaint rwy’n ategu'r hyn a ddisgrifiodd yr Aelod? Credaf fod pob un ohonom—credaf mai dyma un peth sy'n dod ag Aelodau o bob ochr o’r Siambr hon ynghyd, ac Aelodau sy'n cynrychioli pob rhan o'r wlad—yn cydnabod pwysigrwydd gwirfoddoli, i'r unigolyn sy’n gwirfoddoli, fel y nodwyd, i'r gymuned, a'r gwahanol sefydliadau, a byddai llawer ohonynt yn methu dal ati heb waith gwirfoddol a sgiliau, egni a chreadigrwydd y gwirfoddolwyr sy'n cyflawni'r rôl hon.

Mae Llywodraeth Cymru yn awyddus i ddarparu cyllid, yn amlwg, i nifer o wahanol sefydliadau yn y trydydd sector. Ond yn fy marn i, a chredaf mai dyma fydd barn yr Aelod hefyd, mae angen i Lywodraeth Cymru wneud mwy na hynny. Mae angen inni greu'r cyfleoedd ar gyfer sicrhau ymagwedd gyfannol at bolisi, sy'n golygu bod gwirfoddolwyr a gwirfoddoli wrth wraidd yr hyn a wnawn o ran presgripsiynu cymdeithasol, fel y disgrifiodd yr Aelod, ac o ran meithrin ac ennyn ymdeimlad o gymuned hefyd. A gobeithiaf mai un o'r meysydd y gallwn eu trafod—cyfarfûm â Chyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru y bore yma, a byddaf yn siarad yn y digwyddiad Gofal3 yr wythnos nesaf, ac yng nghyngor partneriaeth y trydydd sector yr wythnos nesaf hefyd. A’r hyn y byddaf yn ceisio ei wneud yw symud y tu hwnt i'r sgwrs am gyllid, at sgwrs ynglŷn â’r math o gymdeithas a'r math o gymunedau rydym am eu diogelu a buddsoddi ynddynt yng Nghymru, a golyga hynny ymagwedd gyfannol at bolisi sy’n ystyried gwirfoddoli nid yn unig fel rhan o'r modd rydym yn darparu gwasanaethau, ond fel rhan o'r hyn fydd ein cymunedau yn y dyfodol. Felly, rwy'n ategu'r hyn a ddywedwyd.