Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus – Senedd Cymru am 1:43 pm ar 28 Chwefror 2018.
Wel, yn amlwg, mae llywodraeth leol wedi dweud nad ydynt eisiau symud i gyfeiriad felly ac rydw i'n derbyn hynny. Nid wyf i'n mynd i drio gorfodi llywodraeth leol i symud i gyfeiriad felly os nad hynny yw beth maen nhw'n moyn gwneud, ac maen nhw wedi bod yn glir nad ydynt eisiau hynny. So, mae'n rhaid inni wedyn ystyried ble rydym ni. Wrth alw am drafodaeth fwy aeddfed, beth rydw i wedi bod yn trio gwneud oedd trafod gyda llywodraeth leol pa fath o bwerau sydd eu hangen ar lefel fwy lleol ac rydym ni wedi cael ymateb i hynny. Wedyn, rydym ni'n ystyried sut rydym ni'n gweithredu polisïau felly. Mae'n bwysig eich bod yn darllen ac yn gweld nid jest y blog i gyd, ond hefyd beth a ddywedwyd gan lywodraeth leol ym mis Tachwedd. Roeddent wedi bod yn glir nad oedd y system—y strwythur—bresennol yn gynaliadwy ar gyfer y dyfodol. Roeddent yn glir ar hynny. Roeddent hefyd yn glir nad oeddent eisiau symud yn y cyfeiriad roedd Llywodraeth Cymru eisiau iddyn nhw symud iddo fe. So, roedden nhw'n glir ar ddau beth ym mis Tachwedd.
So, mae'n rhaid inni nawr ystyried hynny, a beth liciwn ei wneud yw cael amser i ystyried ac i edrych ar ba opsiynau sydd gyda ni cyn imi symud ymlaen. Roeddwn i'n trio, yn fy mlog, ymestyn y fath o drafodaeth rydym ni wedi'i chael. Efallai'r prynhawn yma nad ydw i wedi llwyddo—nid ydw i'n gwybod, ond liciwn i gael trafodaeth tipyn bach yn fwy eang amboutu lle Llywodraeth Cymru, ein llywodraethau ni ac wedyn pa fath o bwerau sy'n angenrheidiol i lywodraeth leol eu cael ac wedyn symud ymlaen i edrych ar strwythur a fydd yn ein galluogi ni i gynnal gwasanaethau o safon a hefyd sicrhau atebolrwydd democrataidd ar lefel leol. Dyna beth rydw i eisiau ei wneud, a dyna beth fyddaf i'n ei wneud. Unwaith bydd y broses yma wedi dod i ben, byddaf yn dod i fan hyn i wneud datganiad clir ar y cyfeiriad rŷm ni eisiau symud ymlaen ynddo.