Part of the debate – Senedd Cymru am 6:58 pm ar 7 Mawrth 2018.
Diolch yn fawr iawn, ac rwy'n ddiolchgar iawn i Julie Morgan am ddewis hysbysiadau 'dim bai' adran 21 yn bwnc ar gyfer y ddadl hon heddiw, ac rwyf hefyd yn ddiolchgar i Julie am y cyfarfod defnyddiol iawn a drefnodd yr wythnos diwethaf i mi a fy swyddogion gael cyfle i archwilio'r materion yn fanylach gyda Julie, Dawn Bowden a Shelter. Cefais y pleser mawr o gael trafodaethau pellach ar y mater hwn gyda Crisis yn gynharach heddiw.
Er fy mod yn ymrwymedig i weithio gyda landlordiaid i adeiladu sector rhentu preifat bywiog, ni all hyn fod ar draul tenantiaid. Mae'r modd y mae rhai landlordiaid yn defnyddio hysbysiadau adran 21 yn peri pryder i lawer o bobl, a hynny'n gwbl briodol, fel rydym wedi clywed yn ystod y ddadl hon, ac mae'n destun pryder i mi hefyd. Fel y clywsom, mae gorfod dod o hyd i gartref newydd, sy'n cynnwys y gost o symud, dod o hyd i flaendal ar gyfer tenantiaeth newydd cyn cael ad-daliad am yr un presennol, a dioddef straen a gofid emosiynol posibl o ganlyniad i symud oll yn bryderon go iawn. A hynny cyn i chi ystyried materion fel dod o hyd i ysgol newydd ar gyfer y plant, symud oddi wrth deuluoedd a rhwydweithiau cymorth cymdeithasol.
Mae hysbysiadau adran 21 yn golygu y gall teulu wynebu newid anferthol mewn cyfnod byr iawn, a'r cyfan heb i'r landlord orfod cyfiawnhau mater yr hysbysiad yn y lle cyntaf. Felly, credaf fod yr amser yn iawn i gael trafodaeth ehangach ar y defnydd o hysbysiadau 'dim bai'. Mae sawl agwedd i'w hystyried, ac mae'r ddadl heddiw yn sicr wedi tynnu sylw at rai ohonynt. Gyda dychymyg a phartneriaeth, credaf y gellir cael sector rhentu preifat sy'n gweithio i landlordiaid a thenantiaid.
Rwy'n meddwl y byddai'n ddefnyddiol inni edrych yn ôl i weld sut y daethom i lle rydym heddiw. Cyflwynwyd y gallu i landlord roi rhybudd 'dim bai' o ddau fis fan lleiaf i orffen tenantiaeth o dan Ddeddf Tai 1988. Daeth Deddf 1988 ar ddechrau twf hir yn y sector rhentu preifat, a rhoddwyd hwb pellach i hynny gan argaeledd morgeisi prynu i osod.