Wel, mae'n ddrwg gennyf, David, rwy'n gyfarwydd iawn â'r canllawiau dedfrydu a gallaf eich sicrhau nad ydynt yno i anfon pobl i garchar.

Hoffwn ddweud yma fod gennyf lawer iawn o gydymdeimlad â'r safbwyntiau a fynegir yn eitemau 1(b) a 2(b). Credaf y dylid ehangu cyfleusterau iechyd meddwl diogel yn sylweddol fel dewis amgen yn lle carchardai arferol a bod rhai o'n carchardai, er nad pob un o bell ffordd, heb y cyfleusterau sydd eu hangen i adsefydlu carcharorion. Fe nodaf yma, David, ac rwy'n datgan nad oes gennyf ragfarn y naill ffordd neu'r llall, fod llawer yn y Siambr hon wedi gwrthwynebu carchar ym Margam a fyddai'n gallu cynnig llawer o'r cyfleusterau i garcharorion o Gymru.

Hoffwn droi yn awr at eitem 1(d) ac eitem 2(a) a restrir yn y ddadl hon. Mae'r eitem gyntaf unwaith eto yn awgrymu bod menywod yn yr achos hwn yn cael eu hanfon i'r carchar am fân droseddau. Yn amlwg nid yw hyn yn wir, oni bai bod yna fân droseddau lluosog. Ac unwaith eto, pwysleisiaf y byddai'r holl ymyriadau eraill wedi cael eu hystyried mewn ffordd gynhwysfawr. Ni chaiff yr opsiwn o garchar ei ystyried hyd yn oed oni bai bod y person a geir yn euog o drosedd yn gwrthod derbyn neu ymwneud â'r dewisiadau amgen.

Mae eitem 2(a) yn awgrymu naill ai nad oes dulliau amgen o gosbi ar gael neu nad ydynt yn cael eu defnyddio. Unwaith eto, camsyniad llwyr yw hyn. Caiff dirwyon, profiannaeth, gorchmynion cymunedol gan gynnwys gwaith yn y gymuned, cyrffyw a thagio electronig eu hystyried a'u defnyddio'n helaeth cyn y rhoddir dedfryd o garchar i unrhyw un. Un canlyniad i'r ddau gymal sy'n peri pryder mawr yw'r awgrym y dylid trin troseddwr sy'n fam yn wahanol i unrhyw berson arall sy'n cyflawni troseddau tebyg, boed yn fân droseddau neu fel arall. Pa arwydd y mae hynny'n ei anfon i'r cannoedd o filoedd o famau yn ein cymdeithas nad ydynt yn cyflawni troseddau, er y gallai eu hamgylchiadau eu gwneud yn agored i droi at y dewis arall hwn?

Rwyf am ychwanegu nad yw methiant i dalu dirwyon yn fân drosedd: mae'n golygu mai'r aelodau da, gonest, gweithgar, a thlotach yn aml, o gymdeithas—[Torri ar draws.] na, David, rhaid i mi orffen yn awr, mae'n ddrwg gennyf—sy'n cael eu gadael i dalu'r bil.

Yn olaf, er y credaf fod y cynigion yn y ddadl hon yn llawn bwriadau da a bod y rhai sy'n cynnig ei gynnwys yn meddwl yn dda wrth ei gyflwyno, rwy'n dadlau ei fod yn gyfeiliornus, yn naïf ac nid yw'n adlewyrchiad cywir o system farnwrol Prydain. Hoffwn ddweud hefyd y byddaf yn cytuno â'r holl sylwadau a wnaed yn y Siambr hon gan y rhai sydd wedi cyfrannu at y ddadl hon i ddweud, ar ôl dedfrydu, fod gennym sefyllfa erchyll yn ein holl garchardai a dylai ymyriadau ar ôl dedfrydu fod yn flaenoriaeth lwyr i ni.