A gaf fi gymeradwyo pawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl Aelodau hon ar gyfiawnder troseddol? Cafwyd rhai cyfraniadau grymus iawn, ac yn amlwg, ymdriniwyd ag amrywiaeth eang o faterion, felly mae hi braidd yn anodd ceisio crynhoi popeth yn yr amser sydd gennyf ar ôl. Ond a gaf fi gymeradwyo Jenny Rathbone am agor yn rymus iawn, a gosod y cefndir yn dda iawn, a hefyd David Melding yn yr un modd? Pwysleisiodd Bethan Sayed y 2,300 o lefydd dros ben a fyddai gennym yn sgil adeiladu'r carchar mawr ym Maglan a hefyd ei phrofiad ei hun o'r gofynion ar gyfer cyfiawnder adferol fel ffordd, hefyd, o wneud i droseddwyr wynebu'r effeithiau a gânt ar bobl.

A gaf fi hefyd ganmol David Rees am ei gyfraniad, yn ogystal â David Rowlands mewn ffordd wahanol, ond gan gytuno, rwy'n credu, yn y diwedd ynghylch y ffaith bod angen inni fynd i'r afael ag aildroseddu? Julie Morgan—cyfraniad pwerus iawn ar ganolfannau menywod; roedd hwnnw'n bwynt dilys iawn hefyd. Nododd Jenny y pwynt hwnnw a John Griffiths yn ogystal. Hoffwn ganmol Ysgrifennydd y Cabinet, nid yn unig am gefnogi'r cynnig, ond hefyd am bwysleisio'r angen am bolisïau cyfannol? Ac a gaf fi ddymuno'n dda iddo ar y gwaith o ddatblygu polisi cosbi Cymreig? Edrychwn ymlaen at weld hwnnw'n dwyn ffrwyth.

Ers talwm, dros 35 mlynedd yn ôl erbyn hyn, roeddwn yn feddyg seiciatrig ym Mhen-y-bont ar Ogwr—uwch swyddog tŷ seiciatrig am chwe mis—ac roedd gan Ben-y-bont ar Ogwr dri ysbyty seiciatrig ar y pryd: Glanrhyd, lle roeddwn i wedi fy lleoli, ysbyty Pen-y-fai ac ysbyty Parc. Maent oll wedi cau bellach, am resymau da iawn, a safle ysbyty Parc yw safle carchar preifat y Parc yn awr, ond mae'n dal i gadw llawer o bobl gyda phroblemau iechyd meddwl mawr, fel hen ysbyty Parc ar yr un safle. Weithiau rydym yn meddwl, 'Nid ydym wedi symud ymlaen llawer, mewn gwirionedd', gan mai mynd i'r afael ag aildroseddu yw'r her fawr i adsefydlu troseddwyr yn iawn er mwyn osgoi'r drws troi hwnnw o aildroseddu, fel y dywedodd Jenny ac eraill.

Mae'n wir, fel y dywedodd David Melding, fod angen carcharu pobl ddrwg, ond i lawer yn y carchar, mae ymdrin â'r achosion sylfaenol a galluogi adfer ac ailadeiladu bywyd a pherthynas ag eraill yn ganolog. Mynd i'r afael â materion iechyd meddwl yw un o'r pethau pwysicaf—soniodd nifer o bobl am hynny, ac mewn gwirionedd, rhaid inni fynd i'r afael â hynny—o fy hen wasanaeth seiciatrig ers talwm.

Yn yr un modd, mae iechyd corfforol, tai, gwasanaethau cymdeithasol, addysg, hyfforddiant a chyflogaeth, gwasanaethau cyffuriau ac alcohol—mae pob un o'r rhain yn wasanaethau cyhoeddus datganoledig. Mae angen eu cydlynu ac mae angen inni sicrhau bod troseddwyr yn cael mynediad parod atynt. Ond rydym yn dioddef o ddiffyg cydlynu ar hyn o bryd oherwydd, fel rydym wedi clywed, mae carchardai, plismona, y llysoedd a'r gwasanaeth prawf yn parhau i fod heb eu datganoli. Felly, ceir diffyg cysylltiad sylfaenol, a thrwy hynny ceir her enfawr i fynd i'r afael â drws troi aildroseddu, ac mae angen datganoli plismona a chyfiawnder troseddol i'r Cynulliad Cenedlaethol hwn yng Nghymru—a hynny yn awr—am bob un o'r rhesymau hyn, a hefyd gallwn osgoi cyhoeddiadau annisgwyl am garchar mawr ym Maglan. Yma yn y Cynulliad, ni fu modd inni ymateb nes ar ôl i'r cyhoeddiad gael ei wneud. Nid oes angen y warws enfawr hon o garcharorion, a bydd yn pentyrru pwysau aruthrol ar ein gwasanaethau cyhoeddus datganoledig sydd eisoes dan straen: iechyd meddwl, tai, cyffuriau ac alcohol ac yn y blaen. Ychydig o gymorth ychwanegol a gaiff byrddau iechyd sydd â charchar ynddynt eisoes tuag at y pwysau ychwanegol ar wasanaethau tai, iechyd ac addysg lleol. Dyna pam yr ystyrir y posibilrwydd o carchar mawr ar orlifdir, ar dir Llywodraeth Cymru a ddynodwyd ar gyfer busnes a chyflogaeth, gyda'r fath ofid.

Felly, edrychaf ymlaen at weld Ysgrifennydd y Cabinet yn cyflwyno ac yn bwrw ati gyda'r weledigaeth falch honno o system gosbi Gymreig annibynnol. Dyna sy'n ofynnol ar gyfer holl bobl y wlad hon. Mwy o bŵer i Ysgrifennydd y Cabinet. Diolch yn fawr.