Part of the debate – Senedd Cymru am 5:50 pm ar 7 Mawrth 2018.
Rwy'n falch o gael siarad yn y ddadl hon heddiw. Roeddwn yn falch iawn o weld y datganiad hwn fis diwethaf gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig pan ddywedodd y byddai'n ystyried ffyrdd o gyflwyno gwaharddiad. Mae cyd-Aelodau'n gwybod bod hwn yn bwnc rwy'n teimlo'n gryf iawn amdano, ac rwyf wedi ei godi yn y Cyfarfod Llawn ar sawl achlysur dros y blynyddoedd. Credaf mai gwaharddiad llwyr ar anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau yw'r unig ffordd y gall Cymru ddangos i weddill y byd nad ydym ninnau chwaith, fel yr Alban a Gweriniaeth Iwerddon, yn croesawu'r hyn sy'n ffurf hen ffasiwn a chreulon ar adloniant fel y'i gelwir. Fel y dywedwyd eisoes, mae'n farn a rennir gan dri chwarter y boblogaeth. Wel, mae un peth yn sicr: nid yw'n adloniant i'r anifeiliaid. Os ydych wedi darllen yr adroddiadau am yr amgylchiadau creulon—ac maent wedi cael eu hamlinellu yma heddiw—y mae'r anifeiliaid hyn yn gorfod eu dioddef yn aml, nid oes unrhyw adloniant o gwbl yn hynny iddynt hwy. Mae llawer o bobl wedi sôn bod yr RSPCA wedi cysylltu â phob un ohonom, mae'n debyg, ynglŷn â ddefnyddio adran 12 o Ddeddf Lles Anifeiliaid 2006 i gyflwyno hynny. Amlinellodd Simon Thomas hefyd fod yr adran honno'n gyfyngedig braidd, ond hoffwn weld deddfwriaeth yn cael ei chyflwyno cyn gynted â phosibl ond hefyd mewn ffordd mor gynhwysfawr â phosibl.
Rwyf hefyd yn pryderu am anifeiliaid fel ceirw Llychlyn yn cael eu defnyddio fel atyniad i bobl sy'n mynd heibio yng nghanol dinasoedd a'r tu allan i arddangosiadau o stori'r geni mewn eglwysi, yn cael eu defnyddio i ddenu pobl, yn enwedig plant, tuag at eu harddangosfeydd. Credaf fod hyn hefyd yn greulon. Nid wyf yn meddwl bod ceirw i fod i sefyll am oriau bwygilydd ar fuarthau concrid, ac nid wyf am i ni ddeddfu mewn un maes ar draul maes arall, dyna rwy'n ei ddweud mewn gwirionedd. Credaf fod gwir angen inni edrych ar bopeth y gallwn ei wneud a gwneud hynny mewn ffordd mor gynhwysfawr ac mor gyflym ag y gallwn. Os goddefir yr ymadrodd, neu o gamddefnyddio ymadrodd arall, ac aros gyda cheirw, nid ar gyfer y Nadolig yn unig y mae ceirw, dylai fod ganddynt fywyd mewn gwirionedd.