Part of the debate – Senedd Cymru am 4:23 pm ar 20 Mawrth 2018.
Gwnaethom ni ofyn i bobl a oedd wedi dod gerbron ynglŷn â'r syniad hwnnw, ond nid ydym wedi cael digon o amser i sgrwtineiddio'n effeithlon. Ond rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth rydym wedi'i godi fel rhywbeth y gellid ei ystyried.
Mae gen i dipyn bach o amser ar ôl. Mater i'r Llywodraeth yw cyflwyno safonau y gellir eu cymhwyso'n synhwyrol i ofal sylfaenol ac i rymuso a chefnogi byrddau iechyd lleol i helpu darparwyr gwasanaethau gofal sylfaenol i gydymffurfio â safonau a datblygu gwasanaethau.
Mewn gwirionedd, mae'r Llywodraeth wedi dweud ei bod yn bwriadu gosod nifer bach o ddyletswyddau Cymraeg gan ddefnyddio'r contract gofal sylfaenol. Ond fel sydd wedi cael ei ddweud yn barod, mae yna fodd gwneud hyn yn ehangach, ac nid yw'n glir inni pam na ellir nodi'r dyletswyddau penodol a osodir mewn contractau mewn safonau ar gyfer byrddau iechyd lleol a fyddai'n creu llwybr ar gyfer cwynion i Gomisiynydd y Gymraeg a mwy o dryloywder.
O dan y system sydd yn cael ei phenodi gan y Gweinidog, yn ôl beth rwy'n deall, ni fydd y comisiynydd yn ymatebol i unrhyw gwynion neu unrhyw faterion yn ei chylch. Felly, daeth y pwyllgor i'r casgliad y dylai'r Llywodraeth gyflwyno rheoliadau diwygiedig, gyda safonau cliriach ar gyfer datblygu gwasanaethau Cymraeg yn y sector gofal sylfaenol.
Yn olaf, a sori am redeg dros amser, thema sy'n rhedeg drwy'r dystiolaeth a glywsom oedd yr angen i wella recriwtio a sgiliau perthnasol staff sy'n siarad Cymraeg yn y gwasanaeth iechyd. Rydym ni yn cytuno bod hwn yn fater o bryder. Mae'n bwysig bod Llywodraeth Cymru yn gwneud yn siŵr bod y polisïau ehangach hyn yn cael eu sicrhau yn gyflym a gydag uchelgais i helpu i fynd i'r afael â rhai o'r materion ymarferol y mae tystion wedi tynnu sylw atynt. Diolch yn fawr iawn.