7. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes: Y Cynllun Cyflogadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:06 pm ar 20 Mawrth 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mohammad Asghar Mohammad Asghar Conservative 5:06, 20 Mawrth 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Dirprwy Lywydd. Rwy'n diolch i'r Gweinidog am ei datganiad heddiw. Rydym i gyd yn cydnabod pwysigrwydd addysg a hyfforddiant wrth roi'r sgiliau sydd eu hangen gan gyflogwyr er mwyn cael swyddi da a chynaliadwy i'r dyfodol.

Mae'r Gweinidog yn dweud bod Llywodraeth Cymru wedi gosod cyfres o dargedau ymestynnol ac uchelgeisiol yn ymwneud â diweithdra, gweithgarwch economaidd a lefelau sgiliau. A gaf i ofyn a fydd y Gweinidog yn cyhoeddi'r targedau hynny ac yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf yn rheolaidd yn y Siambr hon ar y cynnydd o ran bodloni'r targedau o fewn yr amserlen ac o leiaf o fewn tair blynedd tymor y Siambr hon?

Bydd y Gweinidog yn ymwybodol bod busnesau yng Nghymru yn bryderus o hyd nad yw'r arian a dderbyniwyd gan yr ardoll prentisiaeth wedi ei neilltuo ar gyfer hyfforddiant sgiliau yng Nghymru. Yn Lloegr, mae'r cyflogwyr sy'n talu'r ardoll yn derbyn talebau i wario ar hyfforddiant staff, tra bod cyflogwyr llai yn gymwys i gael cymorth hefyd. Mae Cydffederasiwn Diwydiant Prydain wedi dweud mai'r sefyllfa ddelfrydol fyddai cael un system ar gyfer defnyddio'r ardoll prentisiaeth ledled y Deyrnas Unedig. Wedi'r cwbl, economi unigol mewn un wlad ydyn ni. A gaf i ofyn: pa ystyriaeth a roddodd Llywodraeth Cymru i gyflwyno system o dalebau yng Nghymru? Bydd yn rhaid gwrando'n astud ar lais y busnesau o ran sut y caiff yr arian ei wario ar sgiliau a hyfforddiant i sicrhau bod ein gweithlu yn gymwys i'n heconomi i'r dyfodol.

Rwy'n croesawu haeriad y Gweinidog ei bod yn rhaid inni wneud yn siŵr bod cysylltiad agos rhwng ein darpariaeth sgiliau a hyfforddiant a gofynion y farchnad. A wnaiff y Gweinidog amlinellu sut mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu ymgysylltu gyda'r sector busnes i sicrhau y bydd hynny'n cael ei gyflawni? Mae'r Gweinidog yn ymrwymo i ymateb i'r bylchau mewn sgiliau lleol a chenedlaethol. Mae o gwmpas traean o'r holl brentisiaethau ar hyn o bryd yn y sectorau iechyd a gofal cymdeithasol. Mae angen inni fynd i'r afael â'r prinder sgiliau mewn meysydd fel TGCh, peirianneg ac adeiladu, yn ogystal â gwasanaethau ariannol a phroffesiynol. Daeth pwysigrwydd hyn i'r amlwg yn ddiweddar gan gyhoeddiad Persimmon Homes eu bod yn recriwtio mwy na 700 o weithwyr adeiladu, gan gynnwys seiri coed a bricwyr yn y De. Felly, cyfle rhagorol yw hwnnw i'r sector sgiliau fanteisio ar y cyfle rhagorol hwn. Mae Bwrdd Hyfforddi'r Diwydiant Adeiladu Cymru yn amcangyfrif y bydd angen mwy na 5,000 o bobl dros y flwyddyn i ddarparu'r gweithlu i wireddu ei ddyhead presennol ar gyfer y pum mlynedd nesaf i ganiatáu i gontractwyr gyflogi ac uwchsgilio'r gweithlu sydd ei angen.

Gweinidog, pa bwyslais y mae Llywodraeth Cymru yn ei roi ar ddarparu sgiliau a hyfforddiant yn y sector hwn i sicrhau bod digon o weithwyr medrus o Gymru ar gael i fanteisio hyd yr eithaf ar y cyfleoedd yn y dyfodol sydd yn cael eu rhoi gan y busnesau hyn?

Dywed y Gweinidog hefyd y bydd yn rhoi cymorth unigol i'r rhai sydd ei angen, felly a gaf i holi hefyd am bwnc y cymorth ariannol gyda chostau byw ar gyfer prentisiaid? Beth yw eich barn chi am hynny? Ceir tystiolaeth sylweddol bod rhwystrau ariannol, fel costau trafnidiaeth, yn ddigalon ac, mewn rhai achosion, yn atal pobl ifanc rhag manteisio ar brentisiaethau. Pryd fydd Llywodraeth Cymru mewn sefyllfa i ymateb i argymhelliad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau y dylai prentisiaethau gael yr un cymorth ariannol gyda chostau byw â myfyrwyr prifysgol ledled y wlad?

I gloi, Dirprwy Lywydd, a gaf i hefyd ofyn i'r Gweinidog—. Pobl ifanc, pobl anabl a phobl hŷn, mae'r sector sgiliau sector ychydig yn ddiffygiol yn y fan honno, a hefyd yng nghymuned y lluoedd arfog yn y wlad hon. Felly, beth yw cymhelliad y Llywodraeth o ran hynny—neu'r camau y mae'n bwriadu eu cymryd i wneud yn siŵr nad ydyn nhw ar ei hôl hi? Pobl anabl, menywod.

A'r bwlch cyflog: maes yr ydym wedi clywed amdano'n ddiweddar iawn. Rwy'n gwybod, wyddoch chi, fod Mr McEnroe yn chwaraewr tennis gwych. Ei gyflog ef a Marina Navratilova: mae hi'n cael 10 y cant yn unig—£15,000 a bwlch o £150,000 yn yr hyn y mae'r cyfryngau yn y wlad hon yn ei dalu i'r bobl hyn. Menywod—.