A gaf fi ddweud, ar rai o'r cyfraniadau i'r ddadl, yn amlwg, rwy'n croesawu'n gynnes yr Aelodau sydd o blaid y Bil, a bydd y Pwyllgor Cyllid am ystyried yr holl sylwadau a wnaed, ond fe'm trawyd yn arbennig, rwy'n credu, gan sylwadau gan bobl megis Mike Hedges a Janet Finch-Saunders a'r tu ôl i mi yma gan Gareth Bennett—pawb sydd wedi rhyngweithio gyda'r ombwdsmon ar ran eu hetholwyr ac sydd wedi gweld y gwaith a wna'r ombwdsmon, weithiau ar ddatrys problemau, ac weithiau ar nodi'r broblem er nad yw'n gallu ei datrys weithiau.

Mae'r pwerau newydd yn y Bil hwn yn caniatáu i'r ombwdsmon wneud rhywfaint o'r gwaith weithiau—. Soniodd Gareth Bennett am fethiant systematig rwy'n meddwl—problemau sydd, ers amser hir, wedi cael sylw gan Janet Finch-Saunders. Cynlluniwyd y pwerau hyn i ddwyn grwpiau neu unigolion at ei gilydd i oresgyn y rheini, ac maent yn canolbwyntio'n fawr iawn ar y dinesydd. Maent yn canolbwyntio i raddau helaeth iawn ar y pwerau sydd angen i'r ombwdsmon eu harfer, nid fel ombwdsmon am ei fod yn unben bach, ond fel ombwdsmon ar ran pob un ohonom, ac ar ran ein holl ddinasyddion yn ogystal. Credaf y bydd llawer ohonom sydd wedi dod ar draws yr ombwdsmon—. Cefais broblemau wedi eu datrys gan yr ombwdsmon; cefais broblemau y dywedodd yr ombwdsmon wrthyf na allai eu datrys. Wel, wyddoch chi, mae rhywbeth o'i le weithiau ar wasanaethau cyhoeddus yng Nghymru ac mae angen inni gydnabod hynny, ond gobeithio y bydd rhai o'r pwerau yn y Bil ynglŷn â gweithdrefnau cwyno yn y dyfodol yn ymdrin â rhai o'r methiannau hirsefydlog hynny. Felly, rwy'n croesawu'n fawr y sylwadau hynny gan yr Aelodau. Roedd Nick Ramsay'n gefnogol i hynny hefyd a thanlinellodd y ffaith bod angen mynediad at gyfiawnder ac mae'r mynediad yn y pwerau hyn yn gwneud hynny.

Rwy'n cydnabod bod yna un Aelod nad yw o blaid y Bil hwn—neu o leiaf mae yna un Aelod wedi dweud ar goedd nad yw'n cefnogi'r Bil, ac wrth gwrs, roedd ef ei hun yn ddarostyngedig i adroddiad anffafriol drwy gyfrwng gweithdrefn yr ombwdsmon. Mewn ateb i gwestiwn Tony Benn, wrth gwrs, mae'r ombwdsmon yn atebol i'r Cynulliad hwn. Gall pleidlais yn y Cynulliad ddiswyddo'r ombwdsmon. Mae angen cofnodi nad yw pwerau'r ombwdsmon yn ddigyfyngiad. Ac rydym yn ymddiried yn yr ombwdsmon. Mae'n rhaid buddsoddi llawer o ymddiriedaeth mewn ombwdsmon, oherwydd bydd ef—ar hyn o bryd, ef ydyw—yn arfer pwerau mawr ar ein rhan, ac rydym yn awgrymu y dylai gael mwy o bwerau. Fodd bynnag, mae'r pwerau rydym yn eu hawgrymu yn bwerau pellach ym maes amddiffyn y dinesydd. Nid ydynt mewn unrhyw ffordd yn amharu ar y weithdrefn a nodwyd gan Neil McEvoy, sef ystyried cwynion ynghylch cynghorwyr lleol. Nid yw'r pwerau hyn yn ymwneud â hynny mewn unrhyw fodd, ac mae'r pwerau hynny eisoes wedi'u cynnwys, wrth gwrs, yn Neddf 2005 a basiwyd gan Dŷ'r Cyffredin.

Felly, wrth fwrw ymlaen â'r Bil, gobeithio y bydd pobl yn dod i'r casgliad y gallwn ddefnyddio'r ombwdsmon i wella gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru wrth inni nodi methiannau sy'n systematig neu'n rhedeg dros gyfnod o amser; gallwn ddefnyddio'r ombwdsmon i helpu ein dinesydd unigol pan fydd ef neu hi wedi dioddef rhyw anghyfiawnder oherwydd methiant gan awdurdodau cyhoeddus. Nid ydym am weld unrhyw rai o'r pwerau hyn yn cael eu defnyddio am fod pawb ohonom eisiau gweld awdurdodau cyhoeddus perffaith yng Nghymru a gweinyddu cyfiawnder naturiol mewn modd perffaith yn Nghymru—nid yw bob amser yn digwydd. Ond pan welwn yr ombwdsmon yn arfer pwerau, yr hyn rydym am ei weld, yn ei dro, gan awdurdodau cyhoeddus yng Nghymru yw eu bod yn gwrando ar beth sydd gan yr ombwdsmon i'w ddweud, yn meddwl am y modd y maent yn arfer eu cysylltiadau a'u gweinyddiaeth eu hunain, yn meddwl am beth y gallant ei ddysgu o fannau eraill yn y Deyrnas Unedig, neu hyd yn oed yn rhyngwladol, yn meddwl beth y gall yr ombwdsmon eu helpu i'w gyflawni, ac wrth gwrs, yn gwella eu hymddygiad eu hunain o ganlyniad i hynny. Ac mae'n ddrwg gennyf nad yw pawb wedi dysgu'r wers honno.