6. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Trafnidiaeth Gymunedol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:11 pm ar 21 Mawrth 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 5:11, 21 Mawrth 2018

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Mae'n bleser i allu cloriannu'r cyfraniadau ac i gloi'r ddadl bwysig yma. Rwy'n falch hefyd i roi llwyfan pwrpasol i gludiant cymunedol. Nid yn aml ydym ni'n sôn am y pwnc yma, felly rwy'n falch iawn i allu siarad. Rwy'n llongyfarch fy nghyd-Aelodau ar eu cyfraniadau, achos beth rwy'n gwneud rŵan ydy cloriannu beth mae pobl wedi dweud. Ond, mae'n bwysig nodi bod y cludiant cymunedol sydd gyda ni—dyna'r glud sy'n cadw'n cymunedau ni efo'i gilydd yn aml.

Roedd Russell George, ymysg eraill, wedi sôn am y cyfraniad yma i'r gwasanaeth iechyd a'r gwasanaeth gofal. O'm hanes i fel meddyg teulu yn ardal Abertawe, rwy'n gwybod yn sylfaenol am y cyfraniad y mae cludiant gwirfoddol cymunedol yn ei wneud, neu byddai llawer iawn o'n cleifion ni ddim yn gallu dod i'n gweld ni yn ein meddygfeydd, heb sôn am ddim yn gallu hefyd mynd i'n hysbytai. Fel rydym i gyd yn ymwybodol, mae yna bwysau mawr ar y gwasanaeth ambiwlans, ac hefyd fel sydd wedi cael ei ddweud y prynhawn yma, mae yna gytundebau rhwng y gwasanaeth ambiwlans a chludiant cymunedol i alluogi y gwasanaeth hanfodol yma i helpu ein gwasanaeth ambiwlans ni allan. Rydym ni i gyd yn gwybod am y pwysau sydd ar ein hambiwlansys ni. Mae cludiant cymunedol yna yn mynd â miloedd o gleifion i apwyntiadau yn ein hysbytai ni, ac hefyd i'n meddygfeydd teuluol ni, bob dydd o'r wythnos. Mae'r cyfraniad yna yn allweddol bwysig. Fel mae nifer wedi dweud, nid oes elw yn fan hyn, mae'n wirfoddol, yn anffurfiol yn aml, a dyna ydy ei gryfder mewn ffordd. Mae'n hollol, hollol hanfodol.

Diolch i Mark Isherwood am agor a dadlennu'r maes yn gyfan gwbl ac olrhain yr her sylweddol yn nhermau ariannu, a hefyd yr her ynglŷn â'r system drwyddedu newydd hefyd. Dyna erys y ddwy brif her. Hefyd, roedd Angela Burns yn sôn am yr un trywydd, ac hefyd rwy'n falch bod Jane Hutt wedi gallu siarad yn y ddadl yma hefyd o'i phrofiad hi, a hefyd David Rowlands a Suzy Davies, yn ogystal â Russell George, fel roeddwn i wedi ei enwi fe yn flaenorol. Hefyd, rwy'n falch i gyfarch ymateb Ysgrifennydd y Cabinet, sydd hefyd yn gefnogol i'r cynnig eangfrydig yma sydd yn teilyngu cael pawb i fod yn cytuno i bleidleisio o'i blaid y prynhawn yma. Mae hwn yn faes hanfodol bwysig. Mae yna gyfraniad allweddol y mae cludiant cymunedol yn ei wneud. Mae yna bwysau ac mae yna ansicrwydd rŵan, ond mae'n gwasanaeth iechyd ni a'n gwasanaeth gofal ni yn ddibynnol iawn ar y cludiant cymunedol. Ie, gwirfoddol yw e, ond hollol, hollol hanfodol.

Mae e hefyd, fel gwnaeth yr archwiliad y gwnaethom ni fel pwyllgor iechyd i unigrwydd ac unigedd ei ddarganfod, yn allweddol bwysig o ran yr elfennau yna o drafnidiaeth i gadw pobl rhag bod yn unig. Fel mae eraill wedi sôn, yn aml mae trafnidiaeth gyhoeddus yn stopio bod yn y nosweithiau ac ar benwythnosau, a dyna lle mae'r glud yma o gludiant cymunedol yn dod mewn i'r adwy a llenwi’r bwlch, lle nad oes trafnidiaeth arall ar gael. Ac hefyd i'r sawl sydd yn gwirfoddoli i fod yn yrrwr yn aml i'r elusennau yma, i gludiant cymunedol—mae o fudd i'r sawl sydd yn gyrru hefyd, i helpu eu datblygiad nhw. Ac yn aml, maen nhw yn chwilio am rywbeth i daclo eu hunigrwydd a'u hunigedd nhw yn bersonol, ac maen nhw'n gwirfoddoli i fod yn wirfoddolwyr i'r gwasanaeth cludiant cymunedol lleol. Felly, mae o'n sefyllfa o ennill ac ennill, ac felly mae o'n haeddu ein llwyr gefnogaeth ni. 

Fe glywsom ni'r ffigurau gan Mark Isherwood wrth agor: y miliynau yna o deithiau, a'r miliynau yna o filltiroedd teithio bob blwyddyn gan gleifion ac eraill sy'n rhaid mynd i lefydd, a'r cyfraniad allweddol mae cludiant cymunedol yn ei gael. Mae o'n gynnig cynhwysfawr ac mae'n teilyngu pob cefnogaeth. Diolch yn fawr iawn i chi.