A gaf fi ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad, ac a gaf fi gofnodi fy nghydnabyddiaeth o'r ymrwymiad y mae ef yn bersonol wedi ei roi i'r gwaith hwn? Heb os, mae wedi bod yn arwain o'r tu blaen. Hefyd, diolch i Mike Russell, Gweinidog yr Alban sydd wedi cymryd rhan yn hyn, ac os oes yn rhaid i mi, i David Lidington yn ogystal—hefyd, i swyddogion Llywodraeth Cymru, sydd, y tu ôl i'r llenni, ar sail lawer mwy rheolaidd, wedi bod yn rhan o'r trafodaethau hyn. Rydym wedi teithio ymhell o ble roeddem yn y Bil Undeb Ewropeaidd (Ymadael) gwreiddiol. Credaf fod y gair 'aeddfed' wedi'i grybwyll, ac mae'n bwysig cydnabod os ydym yn dymuno cael ein hystyried fel rhai sydd mewn perthynas aeddfed â Llywodraeth y DU, mae yna bethau weithiau sy'n rhaid inni eu disgwyl a chytuno arnynt. Efallai mai fy mhryder i yw bod hanes wedi dangos nad yw hynny bob amser yn cael ei ad-dalu, ac mae gennym rai pryderon o ran gallu'r ochrau eraill i ddangos aeddfedrwydd hefyd.

Y cytundeb, Ysgrifennydd y Cabinet—yn amlwg, nid ydym wedi gweld y gwelliannau, ac edrychwn ymlaen at hynny. Bydd y pwyllgor yn edrych ymlaen at weld y gwelliannau hynny, a goblygiadau cyfreithiol penodol y gwelliannau hynny, yn yr wythnosau nesaf, cyn inni drafod y memorandwm cydsyniad deddfwriaethol, y nodoch y byddwch yn ei gyflwyno rywbryd yn ystod mis Mai. Ond ar y cytundeb, a'r memorandwm, mae un neu ddau o bryderon gennyf ynglŷn â hynny. Caiff y geiriau 'fel arfer' eu defnyddio'n aml, fel y nodwyd sawl gwaith. Credaf fod angen inni gael dealltwriaeth o beth y mae 'fel arfer' yn ei olygu, oherwydd mae llysoedd y gyfraith yn sôn yn aml am beth sy'n arferol a beth sy'n afresymol, ac nid oes eglurhad yno, oherwydd mae yna gwestiwn na ddylem ddal pethau'n ôl pan fo'n afresymol gwneud hynny, ond efallai y gallai Llywodraeth y DU hefyd symud yn gynt ar yr hyn sy'n rym rhesymol arnynt i sicrhau eu bod yn darparu. Mae'r cytundeb hwn yn dweud, 'Ni all dim ddigwydd yn Lloegr tra bo hynny yn y rhewgell', ond beth sy'n digwydd os yw'n gyfleus inni ei dynnu allan o'r rhewgell mewn gwirionedd ond nid yn Lloegr, ac felly eu bod hwy'n afresymol? Sut y symudwn ymlaen ar hynny, gwthio'r agenda, fel ein bod yn cael ateb sy'n addas i bawb, os daw'r cytundeb hwnnw? Credaf fod hynny'n bwysig, oherwydd fel arall efallai y gellid ei ddefnyddio i rwystro cynnydd yn y gwledydd datganoledig.

Y sylw ym mharagraff 7 am y cyfnod o amser a'r cyfnod dros dro o bum mlynedd arno—y cymal machlud; ni allwn gofio'r gair. Gallai fod yn saith mlynedd i gyd, mewn gwirionedd: dwy flynedd i'r adeg y daw i ben, a phum mlynedd arall o'r pwynt hwnnw. Mae hynny'n mynd â ni hanner ffordd drwodd, mewn gwirionedd, os nad yr holl ffordd drwy'r Cynulliad nesaf. Felly, mewn gwirionedd mae'n ein cyfyngu fel Cynulliad rhag gwneud penderfyniadau polisi, a hyd yn oed rhag gallu cyflwyno'r penderfyniadau polisi hynny i'r bobl benderfynu yn eu cylch mewn etholiadau. Felly, mae'n gyfnod hir o amser, ac rwy'n meddwl bod angen inni edrych ar ba amgylchiadau fydd yn bum mlynedd mewn gwirionedd, a pha rai y gallwn eu gwneud yn gynt na hynny, oherwydd ceir cyfnod cyffredinol o bum mlynedd ar hyn o bryd, ac mae'n gyfnod hir i'n cyfyngu rhag gwneud rhai penderfyniadau a fyddai o fudd i Gymru, ac a fyddai o fudd i bolisïau Cymru. Rwy'n credu bod hwnnw'n fater pwysig iawn.

Dengys yr adroddiad cynnydd ym mharagraff 9 y cytundeb rhynglywodraethol y bydd Gweinidogion Llywodraeth y DU yn anfon adroddiadau ffurfiol at y Gweinidogion, a bydd y Gweinidogion yn amlwg yn rhannu'r adroddiadau hyn â'u deddfwrfeydd eu hunain yn rhan o'r trefniadau adrodd. Ond sut y gallwn roi adborth ar yr adroddiad hwnnw fel deddfwrfa? Ble mae ein mewnbwn i'r dadleuon ar yr adroddiad hwnnw, a'r cynnydd ar hynny? Nid yw'n gwbl glir.

Yn y memorandwm a ddaw gydag ef, mae'n dweud y gall Gweinidogion y DU wneud argymhellion a gaiff eu cymeradwyo gan Senedd y DU, ond a fyddant yn cael eu cyflwyno i ni o gwbl? Cymeradwyaeth gan Senedd y DU ydyw, ond nid yw'n dweud mewn gwirionedd y cawn ni unrhyw ystyriaeth, mewn amgylchiadau lle y gwneir rheoliad cymal 11 o bosibl. Os na roddir cydsyniad y ddeddfwrfa, mae'n dweud y gallant weithredu gyda datganiad ysgrifenedig yn nodi pam eu bod wedi gwneud hynny. Rydych yn ystyried y datganiad ysgrifenedig, ond ble mae ein mewnbwn i hynny? O ble y cawn y wybodaeth honno? Ble mae'r adroddiad i ni ynglŷn â pham y maent wedi gwneud y penderfyniad hwnnw, a sut y gallwn ymateb i'r adroddiad hwnnw? Credaf ei bod yn bwysig inni ymdrin â hynny hefyd.

Ac yn olaf ym mhwynt 9 y memorandwm, mae'r frawddeg olaf yn dweud:

na ellir eu diwygio gan y gweinyddiaethau datganoledig gan fod rheoliadau cymal 11 wedi'u gwneud, mae Llywodraeth y DU wedi ymrwymo y bydd yn ymgynghori yn gyntaf â'r weinyddiaeth neu'r gweinyddiaethau datganoledig perthnasol— mae'r gair 'ymgynghori' yno eto, ac nid 'ceisio cydsyniad', naill ai'r Gweinidogion neu'r gweinyddiaethau datganoledig. Felly, unwaith eto, mae gennym sefyllfa lle nad oes dim ond ymgynghori'n digwydd ac ni cheisir unrhyw gydsyniad, na dod i gytundeb.

Felly, mae gennyf rai pryderon dwfn ynglŷn â'r ffaith y ceir meysydd o hyd lle na chawn gyfle i gyfrannu at y broses honno fel deddfwrfa, heb sôn am fel Gweinidogion, a buaswn yn gobeithio y byddwch yn ystyried y rheini o bosibl, oherwydd mae'r 24 maes a nodwyd yn eithaf enfawr mewn gwirionedd— amaethyddiaeth, ffermio organig, lles anifeiliaid, ansawdd amgylcheddol, labelu bwyd, rheoli a chynorthwyo pysgodfeydd, sylweddau peryglus—ac rwy'n tybio bod hynny'n cynnwys gwastraff peryglus—caffael cyhoeddus, honiadau iechyd maethol. Mae'r 24 maes yn cwmpasu llawer iawn o bethau. Gallai llawer o feysydd fod wedi'u rhewi am y saith mlynedd nesaf.