Wel, nid aeth CLlLC mor bell â hynny, mae arnaf ofn, ond fe ddywedaf wrth fy ffrind da iawn o Ddwyrain Abertawe, sydd wedi gwneud araith nad yw'n hollol anghyfarwydd i mi, nad oes gennym, fel gwlad, y boblogaeth fwyaf ar y blaned. Mae poblogaeth Cymru ychydig yn fwy nag un Paris neu Rufain, ond mae'n llai nag un  Berlin a Madrid. Mae arnom angen y strwythurau sy'n adlewyrchu'n briodol y cymunedau a wasanaethir gennym, ac roeddwn yn meddwl bod y pwyntiau a wnaeth Paul Davies yn hynny o beth yn rhai teg, ac yn bwyntiau da a rhesymol. Wrth gwrs, roeddem ein dau'n byw yn Nyfed yn y dyddiau hynny, a hoffwn atgoffa'r Aelod dros y Preseli fod rhai o broblemau Dyfed wedi'u hachosi, wrth gwrs, gan Ysgrifennydd Gwladol Ceidwadol a gyfyngodd gryn dipyn ar lywodraeth leol ar y pryd, a gwelsom broblemau sylweddol nid yn unig yn Nyfed ond ledled Cymru.

Pan fyddaf yn siarad ag arweinwyr llywodraeth leol—. Rwy'n falch fod llefarydd y Ceidwadwyr, Janet Finch-Saunders, ar daith o amgylch Cymru. Efallai y byddwn yn taro ar ein gilydd ar ryw bwynt hyd yn oed, ac fe edrychwn ymlaen at y sgyrsiau hynny. Ond pan fyddaf yn teithio o amgylch Cymru, ac yn teithio i ymweld ac i siarad â chynghorwyr, cynghorau ac arweinwyr cynghorau, maent yn gwneud pwyntiau cadarn iawn weithiau, gadewch inni wynebu hynny. Rydym yn cael sgyrsiau cadarn a heriol iawn. Ond wyddoch chi, nid oes yr un ohonynt—nid oes yr un ohonynt—nid oes neb yn unman wedi dweud wrthyf, 'Hoffwn pe bai gennym Weinidog Ceidwadol yn darparu polisïau Ceidwadol, fel y maent yn ei wneud ar draws y ffin yn Lloegr'. Neb ohonynt. Hyd yn oed eich cynghorydd Ceidwadol. Rwy'n cytuno â disgrifiad Oscar o Peter Fox—mae'n arweinydd awdurdod lleol gwych—ond rhaid dweud fy mod yn dal i aros am yr ohebiaeth lle mae'n ceisio dylanwadu arnaf i ddilyn polisïau Ceidwadol yn Lloegr, sydd wedi lleihau pŵer gwario awdurdodau lleol 49 y cant yn ystod y chwech neu saith neu wyth mlynedd diwethaf. [Torri ar draws.] Rwyf bob amser yn gwybod pan wyf yn gwneud cynnydd oherwydd mae'r Aelod dros Orllewin Clwyd yn dechrau codi ei lais.

Mae pŵer gwario awdurdodau lleol yn Lloegr wedi gostwng 49 y cant. Nawr, dywedodd llefarydd y Ceidwadwyr, yr Aelod dros Aberconwy, fod angen inni barchu Llywodraeth Leol, ac rwy'n cytuno gyda—mae angen inni wneud hynny. Ond nid dangos parch yw torri'r cymorth i wasanaethau lleol yn ei hanner, diffyg parch yw hynny. Mae'n dangos nad ydynt yn becso'r dam am y gwasanaethau neu'r bobl sy'n darparu'r gwasanaethau, a dyna realiti polisi'r Ceidwadwyr. Mae'r Ceidwadwyr wedi sefyll y prynhawn yma a gwneud rhai pwyntiau teg a rhesymol ar adegau, rwy'n cytuno, ynglŷn â rhaglen uno. Ond yr hyn nad ydynt wedi atgoffa'r Siambr yn ei gylch yw bod y Llywodraeth Geidwadol yn Lloegr nid yn unig wedi gorfodi ac wedi galluogi uno i ddigwydd, ond maent wedi gwneud hynny heb unrhyw gymorth nac unrhyw gyllid o gwbl, yn unrhyw le ar unrhyw adeg. Felly, nid yw'n iawn nac yn briodol iddynt ddod yma i wrthwynebu polisïau gan Lywodraeth yma sy'n ceisio cefnogi a grymuso llywodraeth leol heb gymryd cyfrifoldeb ar yr un pryd am rai o'r polisïau y maent hwy eu hunain yn eu cefnogi ar draws y ffin. [Torri ar draws.] Rwyf am wneud rhywfaint o gynnydd, os caf. Gwelaf fod yr amser yn fy erbyn.

Oherwydd rwyf am fynd y tu hwnt i'r sgwrs a gawsom y prynhawn yma. Yn rhy aml o lawer pan fyddwn yn dadlau ac yn trafod llywodraeth leol rydym yn trafod llinellau ar fapiau ac rydym yn trafod rhaglen uno. Credaf fod rhaglen o greu awdurdodau lleol mwy o faint yn rhagofyniad i rywbeth arall, a'r rhywbeth arall sy'n bwysig i mi. Fe ddywedaf gyfrinach wrth yr Aelodau yma. Pan fyddaf yn mynd i'r gwely yn y nos, nid wyf—[Torri ar draws.] Rwy'n mynd i orffen y frawddeg. Nid wyf yn—[Torri ar draws.]