5. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus: Cyngor Sir Powys — Diweddariad ar Gefnogaeth o dan Fesur Llywodraeth Leol 2009

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 1 Mai 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour 4:51, 1 Mai 2018

(Cyfieithwyd)

Cwestiynau diddorol iawn. Ie, rwy'n gobeithio y gallwn ni sicrhau bod arferion gorau—. Wyddoch chi, mae llywodraeth leol yn darparu rhai gwasanaethau gwych. Mae tuedd i ni drafod y materion hyn pan fo problemau gyda'r gwasanaethau hynny, ac rwy'n credu hefyd y dylem ni ddathlu llwyddiannau llywodraeth leol wrth ddarparu gwasanaethau i miliynau o bobl bob dydd. A dylem gydnabod, lle ceir problemau, bod y bobl orau i ddatrys y materion hynny yn digwydd bod mewn llywodraeth leol hefyd, yn fy marn i—pobl sy'n weithwyr proffesiynol profiadol yn darparu gwasanaethau o ansawdd uchel ac sy'n gallu adnabod y gwendidau yr ydym ni wedi'u disgrifio y prynhawn 'ma ac wedi'u trafod heddiw a nodi atebion i'r meysydd hynny. Felly, rwy'n gobeithio y bydd modd deall arferion gorau drwy lywodraeth leol ac y gallwn ni helpu llywodraeth leol, os oes angen, i roi'r mathau o strwythurau ar waith sydd eu hangen i wneud arferion gorau yn rhywbeth a welir ac a dystir ar draws llywodraeth leol ledled Cymru, flwyddyn ar ôl blwyddyn.

O ran ble yr ydym ni'n mynd gyda'r bwrdd gwella a sicrwydd, rydym ni wedi sefydlu'r bwrdd o dan arweinyddiaeth Jack Straw, cyn-brif weithredwr Abertawe, er mwyn darparu'r sicrwydd sydd ei angen arnom fod gwersi wedi'u dysgu a bod y gwelliannau yn cael eu cyflawni. Rwyf i wedi darparu cyllid ar gyfer y bwrdd hwnnw er mwyn iddo allu fwrw ymlaen â'i waith. Rwyf wedi rhoi ymrwymiad y prynhawn 'ma ac mae'r Gweinidog Plant a Gwasanaethau Cymdeithasol wedi ymrwymo hefyd i adrodd yn ôl yn rheolaidd i'r Aelodau ar y gwelliannau wrth iddyn nhw ddigwydd.

Bwriad y bwrdd gwella a sicrwydd yw gwella nid yn unig gwasanaethau cymdeithasol, ond materion corfforaethol ehangach hefyd o fewn y Cyngor. Rwy'n gwbl hyderus bod gennym ni'r strwythurau ar waith a fydd yn sicrhau bod y gwelliannau hyn yn digwydd, a hynny mewn modd amserol. Byddaf i'n sicrhau bod yr holl wybodaeth yn cael ei rhoi ar gael i'r Aelodau fel y gall yr Aelodau ar bob ochr o'r Siambr hon ein dwyn ni i gyfrif am yr ymrwymiadau hynny a'r sicrwydd hynny yr wyf i'n eu rhoi heddiw, y prynhawn 'ma.

O ran y diwylliant gwleidyddol o fewn unrhyw sefydliad, mae hynny yn nwylo'r Aelodau i raddau helaeth. Mae angen i'r Aelodau gyflawni swyddogaethau atebolrwydd a chraffu. Mae'n gwbl glir ac yn gywir bod yn rhaid i aelodau'r gwrthbleidiau a'r aelodau sy'n cynrychioli'r weithrediaeth ddwyn y weithrediaeth i gyfrif. Mae hynny'n wir yn y fan hon, mae'n wir ym Mhowys, mae'n wir mewn unrhyw sefydliad democrataidd. Ond mae sut y dylid dwyn arweinyddiaeth yr awdurdod i gyfrif yn gwestiwn gwahanol. Rwy'n gobeithio y bydd pob aelod o bob plaid wleidyddol, ac nid oes plaid wleidyddol nad oes cynrychiolaeth ohoni ym Mhowys, yn gwneud hynny mewn ffordd adeiladol a chadarnhaol. Efallai nad wyf i'n rhannu'n llwyr eich optimistiaeth chi, Joyce, y caiff gwleidyddiaeth ei rhoi i'r neilltu—rydym ni wedi dweud hynny o'r blaen ar adegau eraill—ond rwyf yn gobeithio, ac rwyf yn adnabod arweinwyr y gwrthbleidiau ym Mhowys—. Rwy'n adnabod Matt Dorrance, James Gibson-Watt ac Elwyn Vaughan, a gwn fod pob un ohonyn nhw wedi ymrwymo'n llwyr i bobl Powys ac i wasanaethu pobl Powys. Gwn y bydd pob un o arweinwyr y gwrthbleidiau yn gweithio'n galed i sicrhau bod Powys yn cael ei roi yn ôl ar y trywydd iawn ac y byddan nhw'n gweithio gyda'r weithrediaeth i sicrhau bod hynny'n digwydd, ac ar yr un pryd, yn dwyn y weithrediaeth i gyfrif yn y ffordd y maent wedi'u hethol i'w gwneud. Mae hynny'n gydbwysedd anodd ei gyflawni, ond rwy'n gwbl hyderus y gall aelodau Cyngor Sir Powys wneud hynny.