Part of the debate – Senedd Cymru am 6:01 pm ar 1 Mai 2018.
Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei datganiad heddiw. Rwy'n croesawu'r newyddion y bydd prifysgolion Abertawe a Chaerdydd yn derbyn cyllid i ehangu codio mewn ysgolion, colegau a chymunedau. Bydd hyn yn helpu'r prifysgolion hyn i fod yn rhan o Sefydliad Codio'r DU, a grëwyd gan y Llywodraeth Geidwadol, sy'n bartneriaeth â chwmnïau technoleg blaenllaw, prifysgolion a chyrff y diwydiant mewn ymgais i gryfhau sgiliau digidol yn y wlad hon yn y dyfodol. Rwy'n siŵr y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn ymuno â mi wrth ganmol y fenter hon gan Lywodraeth y DU.
Mae codio yn sgil sydd ei angen ar bob sefydliad. Mae cod wedi dod yn rhan mor annatod o fusnesau, ac o'n bywydau cyfan, fod cod wrth wraidd bron i bob busnes erbyn heddiw. Felly, a gaf i ofyn sut y bydd hi'n sicrhau bod cynlluniau'r Llywodraeth i roi sgiliau digidol arbenigol i Gymru yn cyfateb i faint yr heriau sydd o'n blaenau? Mae'n hanfodol addysgu pobl ifanc sut i lwyddo yn y byd digidol. Gwnaeth yr adroddiad Cymreig o'r enw 'Cracio’r Cod: Cynllun i ehangu clybiau codio ym mhob rhan o Gymru' sawl ymrwymiad o dan bob pennawd strategol. Fodd bynnag, mae llawer o'r ymrwymiadau hyn yn amwys, ac nid oes amserlen ar gyfer newid, sy’n ei wneud yn anodd monitro'r cynnydd. Felly, sut y bydd Llywodraeth Cymru yn monitro cynnydd y cynllun hwn?
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i gynyddu ansawdd a maint y cymorth cyfrwng Cymraeg i ysgolion ar gyfer codio. A all Ysgrifennydd y Cabinet gadarnhau a yw'r Llywodraeth wedi creu parth pwrpasol ar Hwb i ddod â phartneriaid ac ysgolion at ei gilydd i greu ystorfa o brosiectau ac adnoddau? Mae angen ymrwymiad cydlynol a hirdymor arnom ni gan Lywodraeth Cymru ar gyfer Cymru Ddigidol, o sgiliau i seilwaith. Mae Estyn wedi codi pryderon nad yw cynnydd sgiliau digidol disgyblion yn cadw'n gyfredol â thechnoleg yng Nghymru. Mae'n adrodd bod cyfleoedd i ddatblygu sgiliau TGCh ar draws y pynciau yn gyfyngedig mewn llawer o ysgolion uwchradd ac mewn traean o'r ysgolion cynradd. Mewn ychydig o dan ddwy ran o dair o ysgolion cynradd, ceir diffygion mawr yn safonau TGCh. Er bod y rhan fwyaf o ddisgyblion yn hyderus wrth ddefnyddio rhaglenni megis prosesu geiriau a chreu cyflwyniadau, mae eu sgiliau yn aml yn gyfyngedig i ystod gul o raglenni. Sut y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn mynd i'r afael â'r mater hwn ac yn ymdrin â'r ffaith bod nifer y myfyrwyr sy'n astudio TGCh yng Nghymru wedi gostwng? Hefyd, ceir gwahaniaeth anferth o ran rhywedd yn nifer y myfyrwyr sy'n astudio cyfrifiadureg ar Safon Uwch. Safodd tri chant tri deg a naw o fyfyrwyr gyfrifiadureg Safon Uwch y llynedd; dim ond 32 o'r rhain oedd yn fenywod. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ymrwymo i fynd i'r afael â'r bwlch syfrdanol hwn rhwng y rhywiau?
Un mater pwysig yw bod ein bywydau digidol yn newid mor gyflym fel bod addysgwyr yn cael trafferth i gadw'n gyfredol â hyn. Mae sgiliau digidol yn newid yn gynt na darparwyr addysg ffurfiol. Mae'r diwydiant yn datblygu ar y fath gyfradd, ond gall fod deng mlynedd rhwng yr amser o ddechrau llunio cwricwlwm a'i gymeradwyo gan y gwahanol gyrff, i'r adeg y bydd myfyrwyr yn graddio yn y pen draw. Sut y bydd Llywodraeth Cymru yn sicrhau bod ein haddysgwyr yn cadw i fyny â chyflymder y newid?
Ysgrifennydd y Cabinet, mae lefel gallu digidol unigolyn yn prysur ddod yn ffactor allweddol yn ei allu i sicrhau cyflog da, ac eto mae Cymru'n glytwaith o sgiliau digidol. Mae mynegai datblygu digidol Barclays 2017, sy'n dadansoddi 88,000 o hysbysebion swyddi'r DU, ynghyd â 6,000 o oedolion, yn honni bod gweithwyr Cymru yn sgorio ymhlith yr isaf o holl ranbarthau'r DU o ran eu sgiliau digidol. Gobeithio y byddwn yn derbyn datganiadau'n rheolaidd gennych chi ar y cynnydd a gaiff ei wneud wrth roi Cymru ar frig y gynghrair o sgiliau digidol yn y Deyrnas Unedig. Diolch.