Diolch yn fawr, Ddirprwy Lywydd. Roedd y mis diwethaf yn garreg filltir bwysig yn ein taith ddatganoli, gyda threthi datganoledig yn mynd yn fyw yn llwyddiannus ar 1 Ebrill ac yn awr yn weithredol ers pum wythnos lawn. Mae Awdurdod Cyllid Cymru bellach wedi derbyn yr enillion cyntaf ac wedi dechrau casglu refeniw treth pwysig, gan nodi diwedd y gwaith i sicrhau bod y trethi hyn yn cael eu datganoli.

Ddirprwy Lywydd, gwrandewais yn ofalus ar yr araith a gyflwynodd y cynnig heddiw. Daw'r cynigydd atom o ochr dywyllach planed Thatcher, gan ddibynnu ar ei gopi o'r Encyclopaedia Britannica o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg y dibynna ei holl gyfraniadau arno: 'Am Gymru, gweler Lloegr'. Dyna'i unig gyfraniad i'r ddadl: os nad ydym yn gwneud yr hyn a wneir ar draws y ffin, rhaid ei fod yn waeth yng Nghymru.'

Gadewch imi fynd i'r afael yn uniongyrchol ag ail ran y cynnig, ac er mwyn ystyried y pwyntiau roedd Jenny Rathbone yn eu gwneud, mae gennyf y cynnig o fy mlaen: mae'n ddiamwys yn cyhuddo Llywodraeth Cymru o osgoi treth. Mae hwnnw'n gyhuddiad difrifol iawn, ac nid oes unrhyw—[Torri ar draws.] Na. Rwyf wedi clywed digon. [Torri ar draws.] Mae'n ddrwg gennyf. Mae'n awgrymu'n uniongyrchol fod Llywodraeth Cymru wedi gweithredu i osgoi ei chyfundrefn dreth trafodiadau tir ei hun, ac nid oes unrhyw fwydro gan yr Aelod a gyflwynodd y ddadl yn mynd i ddileu cryfder y cyhuddiad hwnnw, ac mae'n gyhuddiad difrifol iawn na ddylai fod wedi'i wneud. Nid wyf yn credu bod yr arbrawf y soniodd Simon Thomas amdano o gael eich cynigion wedi'u cyflwyno gan rywun nad yw'n Aelod o'ch plaid eich hun yn yr achos hwn yn un y dychmygaf y byddwch eisiau ei ailadrodd ar fyrder.

Gadewch imi fod yn glir, Lywydd: fel y dywedodd Jenny Rathbone, dan dreth dir y dreth stamp a'r dreth trafodiadau tir, nid oes unrhyw atebolrwydd treth pan wneir pryniant gan y Goron, gan gynnwys Gweinidogion Cymru. Mae hynny yno ar wyneb y ddeddfwriaeth. Byddai wedi bod yn well pe bai rhywun sy'n honni ei fod yn deall y manylion wedi sicrhau ei fod yn deall y pwynt hwnnw cyn perswadio eraill i ysgrifennu'r cynnig yn y ffordd honno.