Part of the debate – Senedd Cymru am 5:42 pm ar 9 Mai 2018.
Mae'n ffodus iawn, onid yw, nad y Torïaid sy'n gyfrifol am gyllid Llywodraeth Cymru? Roeddwn am nodi'r camgymeriad sylfaenol hwn a wnaeth y Ceidwadwyr yn ail ran eu cynnig, oherwydd mae'n dangos nad oes ganddynt unrhyw ddealltwriaeth o statws Llywodraeth Cymru na dibenion y trethi y maent yn eu dibrisio i'r fath raddau. Mae'n druenus yn wir eich bod wedi methu gwirio cywirdeb eich honiadau eich hunain cyn ichi gyflwyno'r cynnig.
Ni all fod unrhyw awgrym synhwyrol fod Llywodraeth Cymru wedi ceisio osgoi'r dreth trafodiadau tir oherwydd mae goblygiadau treth dir y dreth stamp a'r dreth trafodiadau tir yn union yr un fath: dim. Nid oes unrhyw dreth yn daladwy lle y gwneir pryniant gan y Goron, ac mae hynny'n cynnwys Gweinidogion Cymru. Felly, credaf fod awgrymu bod Gweinidogion Cymru yn ceisio cymryd rhan mewn gweithred fwriadol i osgoi treth fisoedd yn unig ar ôl i ni, y Cynulliad, ystyried deddfwriaeth lle'r oedd rheolau i atal osgoi talu trethi yn rhan amlwg o'r ddadl, yn crafu'r gwaelod braidd.
Mae'r esemptiad yn glir ar wyneb y ddeddfwriaeth. Yn Atodlen 3 i'r Ddeddf, dan y teitl 'Trafodion sy'n esempt rhag codi treth arnynt', o dan 'Caffaeliadau gan y Goron', mae'n dweud bod paragraff 2 yn rhestru cyrff Llywodraeth sy'n esempt. Mae hyn yn gyson â'r un rheolau'n union â threth dir y dreth stamp a ragflaenodd y dreth trafodiadau tir.