7. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Bil cynllunio gwefru cerbydau trydan

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 16 Mai 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 4:15, 16 Mai 2018

(Cyfieithwyd)

Dewiswch o blith yr amcangyfrifon ynghylch cyflymder newid, ond gwyddom ein bod yn anelu tuag at ddyfodol o gerbydau trydan. Gyda llaw, oes, mae angen perswadio mwy o bobl i ddod allan o'u ceir yn gyfan gwbl. Rhaid i drafnidiaeth gyhoeddus lanach, a mwy gwyrdd, ochr yn ochr â theithio llesol, fod yn destun buddsoddiad helaeth. Ond bydd y car gyda ni am gryn amser eto. Yr hyn na fydd gyda ni yw'r peiriant tanio mewnol.

Nawr, mae banc UBS yn credu y bydd 14 y cant o'r ceir a werthir yn gerbydau trydan erbyn 2025. Bydd yn tyfu i hynny o fan cychwyn o fawr mwy nag 1 y cant ar hyn o bryd. Yng Nghymru, ychydig gannoedd o geir trydan a werthir, ond hyd yn oed yma mae'r twf wedi bod yn fawr—cynnydd o 35 y cant rhwng 2016 a 2017. Ond ddau ddegawd o nawr, bydd y gwaith wedi'i gwblhau. Y cwestiwn yw: pryd y bydd Cymru yn penderfynu camu ymlaen o ddifrif ar hyn?

Mae angen inni oresgyn nifer o rwystrau. Mae rhai y tu hwnt i'n rheolaeth ni: datblygu technoleg batri, mwy o gyrhaeddiad, gwefru cyflymach, cynnydd yn y dewis o'r modelau sydd ar gael—mae hynny'n fyd-eang. Gallwn obeithio elwa drwy ymchwil yn ein prifysgolion, drwy geisio sicrhau bod ein sector cydrannau ceir yn wybodus ynghylch y newidiadau yn y maes neu'n well byth, yn cadw ar y blaen i newidiadau. Mae gennym Aston Martin yn cynllunio i adeiladu cerbyd trydan arloesol yma, ond yr hyn rwy'n sôn amdano heddiw yw cymhwyso'r dechnoleg newydd honno ar eich cyfer chi a fi—mewn geiriau eraill, cael pobl i brynu a gyrru'r ceir ac i deimlo bod gwneud hynny yr un mor gyfleus â'r petrol neu ddiesel presennol.

Un o'r rhwystrau mwyaf yw lle i wefru. Mae hyn yn sicr yn ein dwylo ni. Hoffwn archwilio'r posibilrwydd o ddefnyddio deddfwriaeth i oresgyn hyn. Rwy'n cynnig bod pob datblygiad newydd—tai, ffatrïoedd, adeiladau cyhoeddus, swyddfeydd, atyniadau i dwristiaid, meysydd parcio, beth bynnag—yn gorfod cynnwys seilwaith gwefru drwy gyfraith. Bydd y mwyafrif llethol o ddefnyddwyr cerbydau trydan yn gwefru gartref dros nos. Os ydych yn ddigon ffodus i gael rhywle i barcio eich car gyda phwynt gwefru cerbyd trydan, dyna fyddech chi'n ei wneud yn bennaf. Os ydym am i fwy o bobl ddewis cerbydau trydan, fodd bynnag, mae angen i gartrefi newydd gael y pwyntiau gwefru cerbydau trydan hynny wedi'u gosod ynddynt ymlaen llaw. Os nad oes gennych le parcio, bydd digon o bwyntiau gwefru ym mhob man yn bwysig i chi. Er enghraifft, mae angen inni fuddsoddi mewn ôl-osod mewn ystod eang o fannau parcio, ond yr hyn rwy'n ei awgrymu heddiw yw y dylai fod pwyntiau gwefru newydd yn cael eu gosod drwy gyfraith ble bynnag y ceir datblygiad newydd. [Torri ar draws.] Iawn.