Gallaf weld y prif bwynt yr ydych chi'n ei wneud, Darren, ond byddwn yn eich cyfeirio'n ôl at y datganiad y gwnaeth y comisiynydd pobl hŷn yr wythnos diwethaf wrth lansio ei hadroddiad etifeddiaeth, lle roedd hi mewn gwirionedd yn croesawu'r dull yr oeddem ni'n ei ddefnyddio, oherwydd ei fod yn gwneud hawliau'n bethau go iawn. Nid yw'n chwilio am ddarn arall o ddeddfwriaeth oddi ar y silff ar Fil hawliau, mewn gwirionedd mae'n dweud, 'Sut ydym ni'n gwneud y rhain yn bethau gwirioneddol a diriaethol ym mywydau pobl hŷn?' Nawr, os gallwn ni gytuno mai dyna'r cyfeiriad y dylem ni fod yn mynd iddo—y canlyniadau ar gyfer pobl hŷn—yn hytrach na Bil hawliau arall neu beth bynnag, yna gadewch inni fwrw iddi, ac fe'i croesawyd gan y comisiynydd pobl hŷn. Rydym ni'n bwriadu gweithio gyda'r comisiynydd newydd fydd yn cael ei benodi, pan gaiff hynny ei gyhoeddi, i fwrw ymlaen â hyn hefyd.

Felly, beth bynnag, fel y dywedais i, rwy'n hapus, ac rwy'n siŵr y bydd yn dod â gwên i wyneb Darren, y byddwn ni'n cefnogi'r ail welliant, a gyflwynir gan ei gyd-Aelod, Paul Davies. Gall gwasanaethau eirioli annibynnol roi llais i bobl sy'n cael trafferth gwneud dewisiadau ynglŷn â'u bywydau eu hunain. Rydym ni'n cydnabod y ceir adegau pan fydd angen cymorth ar unigolyn i sicrhau y caiff eu hawliau eu parchu.

Yn rhan o'r gyfres o gamau yr ydym ni wedi cytuno arnyn nhw gyda'r comisiynydd i wireddu hawliau i bobl hŷn, byddwn ni'n ailystyried rhan 10 o'r cod ymarfer ar eiriolaeth gyda'r bwriad o ddatblygu canllawiau ymarferol ynglŷn â rhoi sylw dyledus i egwyddorion y Cenhedloedd Unedig. Yn ogystal â hyn, mae fframwaith cenedlaethol ar gyfer comisiynu gwasanaethau eirioli annibynnol ar gyfer oedolion yn cael ei ddatblygu ar hyn o bryd. Bydd y fframwaith yn gwella ansawdd, cysondeb ac argaeledd gwasanaethau ledled Cymru.

Ym mis Ionawr 2018, cyhoeddodd y comisiynydd adroddiad dilynol i'w hadolygiad yn 2014 i ansawdd bywyd a gofal pobl hŷn sy'n byw mewn cartrefi gofal. Mae'r adroddiad yn datgan bod cynnydd da wedi'i wneud mewn llawer o feysydd, ac mae'n dda iawn gwybod, bod y rhai hynny sy'n gweithio yn y sector gofal preswyl yn dechrau meddwl mewn ffordd wahanol iawn ac yn rhoi mwy o bwyslais ar ansawdd bywyd pobl hŷn. Ac rwy'n siŵr y bydd yr Aelodau wedi gweld hyn wrth ymweld â rhai o'r cartrefi yn eu hardaloedd eu hunain. Ond mae'r adroddiad hefyd yn nodi'r meysydd hynny lle nad yw gwaith wedi datblygu.

Un o'r meysydd hyn, er enghraifft, yw atal codymau. Sonnir am godymau eto fel thema yn y rhaglen Heneiddio'n Dda ac rwy'n rhannu barn y comisiynydd bod angen inni wneud mwy yn y maes hwn. Felly, rydym ni'n gweithio gyda My Home Life Cymru i ddechrau sgwrs â rheolwyr cartrefi gofal ynghylch sut y gallan nhw sicrhau cydbwysedd rhwng atal codymau â chymryd risgiau cadarnhaol. Ac mae gwaith yn parhau gyda rhaglen Gwella 1000 o Fywydau Iechyd Cyhoeddus Cymru i ddatblygu rhaglen diogelwch cleifion a gwella ansawdd ar gyfer cartrefi gofal. Nod y rhaglen yw lleihau nifer y codymau mewn cartrefi gofal ac mae'n cynnwys mesurau i wella gofal anymataliaeth a rheoli meddyginiaethau, ond fel y dywed adroddiad y comisiynydd, ni allwn fod yn hunanfodlon; mae mwy i'w wneud.

Gadewch imi droi at agwedd arall ar waith y comisiynydd, sef yr adroddiad 'Ail-ystyried Seibiant'. Edrychodd yn fanwl ar un o'r canfyddiadau allweddol o'i hadroddiad 'Dementia: mwy na dim ond colli’r cof' yn 2016. Trwy drafodaethau â phobl sy'n byw â dementia a chyda'u gofalwyr, canfu'r comisiynydd bod diffyg hyblygrwydd yn y gwasanaethau yn aml i ddiwallu anghenion pobl, ac eto rydym ni'n gwybod bod darparu gofal seibiant yn un o'r blaenoriaethau cenedlaethol allweddol i wella bywydau gofalwyr yng Nghymru. Rydym ni bellach yn darparu £3 miliwn y flwyddyn i awdurdodau lleol ddarparu gofal seibiant ychwanegol i ofalwyr. Yn 2017-18, gwnaeth y cyllid gefnogi modelau mwy hyblyg, arloesol sy'n dangos bod y gofalwr a'r person y gofelir amdano wrth wraidd y ddarpariaeth seibiant.

Hoffwn ganmol y comisiynydd pobl hŷn am ei gwaith yn arwain y rhaglen Heneiddio'n Dda yng Nghymru. Rwy'n cydnabod bod y rhaglen Heneiddio'n Dda yng Nghymru wedi gwneud cyfraniad mawr at gefnogi pawb i fyw bywydau iach, egnïol sy'n rhoi boddhad. Ni ddylid tanbrisio pwysigrwydd dod â phobl ynghyd sy'n ymrwymo i wneud newidiadau gwirioneddol i'r man lle maen nhw'n byw. Gall cysylltu pobl greu cyfeillgarwch, rhwydweithiau cymorth, a phartneriaethau sy'n helpu i ddatblygu cymunedau cydnerth.

Ac yn olaf, os gallaf gyfeirio at y meysydd y mae'r adroddiad yn cyfeirio atyn nhw gyda llawer o enghreifftiau o arfer da, mae'n dangos bod gweithredu Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) Deddf 2014, a ddaeth drwy'r Cynulliad hwn, bod y rheoliadau a ddeilliodd ohoni a'r canllawiau statudol yn dod â newid cadarnhaol i bobl hŷn. Felly, hoffwn ddiolch i'r comisiynydd am gefnogi Llywodraeth Cymru i ganolbwyntio ar y meysydd sydd fwyaf pwysig i bobl hŷn—a'u blaenoriaethau nhw yn dod yn flaenoriaethau Llywodraeth Cymru.