Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 5 Mehefin 2018.
Diolch i chi am y gyfres o gwestiynau. A, dim ond o ran yr heriau ynghylch gofal wedi'i gynllunio, dydw i erioed wedi datgan fod heriau gofal wedi'i gynllunio wedi'u datrys. Ddim o gwbl. Rwyf wedi dweud yn union i'r gwrthwyneb. Mae'r gwelliant a fu wedi bod yn ddim ond rhan o'r gwelliant sy'n ofynnol, a dyna pam yr hawliwyd arian yn ôl, ac rwy'n gwbl glir mai dyna oedd y peth iawn i'w wneud, ac i fod yn glir fy mod yn disgwyl gweld mwy o welliannau drwy chwarter 1 a chwarter 2. Felly, nid oes unrhyw ymgais i ddiystyru difrifoldeb yr heriau sy'n bodoli o hyd, nid yn unig yr her tymor byrrach o leihau amseroedd aros, ond hefyd yr her tymor canolig ac mewn gwirionedd, cael ffordd fwy cynaliadwy o weld a thrin yr angen gofal iechyd sy'n bodoli yn y gogledd hefyd. Felly, nid un ymgais mo hon yn ymwneud â gwario llawer o arian i ddatrys y broblem rhestr aros ac yna bydd popeth yn iawn; mae her fwy i ymdrin â hi hefyd, a dyna pam ein bod ni'n cymryd amser i edrych ar y cynllun orthopedig sydd wedi ei ddiwygio, eto, a'r cynllun offthalmoleg a ddarperir gan y bwrdd iechyd.
Ynglŷn â'r sylwadau a wnaethoch chi am gefnogi staff, dim ond i roi'r ychydig enghreifftiau y gwnaethoch chi ofyn amdanyn nhw o ran y gwasanaethau sydd ar gael: mae amrywiaeth o wasanaethau cwnsela, gan gynnwys y rhaglen Lighten Up, ymwybyddiaeth ofalgar, rheoli straen, hyfforddiant gwydnwch a Rowndiau Schwartz. Mae gennym ni hefyd amrywiaeth o wasanaethau sy'n cael eu darparu gyda gwasanaethau ambiwlans Cymru hefyd. Felly, mae yna amrywiaeth o raglenni penodol a bwriadol, ac, unwaith eto, dyna pam rwy'n dweud ein bod ni'n gweithio yn briodol gyda chydweithwyr yn yr undebau llafur yn ogystal â'r bwrdd iechyd ei hun, sef y cyflogwr.
O ran eich sylwadau ynghylch cwynion, gallaf ddweud wrthych chi, er enghraifft, o ran gwelliannau, bod 94 y cant o gwynion wedi'u cydnabod o fewn dau ddiwrnod gwaith. Mae hynny'n welliant sylweddol o'i gymharu â'r sefyllfa yr oeddem ni ynddi gryn amser yn ôl. Mae hynny'n welliant gwirioneddol sy'n gwneud gwahaniaeth i bobl sy'n gwneud cwynion. Yr her bob amser yw, os mai chi yw'r person na fu cydnabyddiaeth i'ch cwyn mewn da bryd, os ydych chi'n aros am gyfnod hirach nag y dylech chi ei wneud, yna mewn gwirionedd dyna'r person sydd fwyaf tebygol o ddod i'n gweld ni, sef eu cynrychiolwyr etholedig. Mae hynny'n rhan o'r hyn a welwn. Felly, mae gonestrwydd am y gwelliannau a fu o ran ymdrin â chwynion.
O ran enghraifft o'r newid diwylliannol sydd ei angen, does ond angen i chi edrych eto ar adroddiad y Gwasanaeth Cynghori ar Iechyd a Gofal Cymdeithasol ei hun, sy'n nodi rhai o'r heriau yn y newid diwylliannol ymysg clinigwyr o ran cofleidio'r gwasanaeth. Nawr, mae her yn y fan honno nad yw'n bodoli mewn un gwasanaeth yn unig, a byddwch yn gweld hyn drwy'r gwasanaeth iechyd cenedlaethol ym mhob un rhan o'r wlad. Mae'n aml yn anodd perswadio pobl sy'n gyfarwydd â gweithio mewn un modd i newid ac i weithio mewn ffordd wahanol, ac eto fe wyddom ni hefyd mai rhai o'r dadleuwyr gorau o blaid newid wrth ddarparu gwasanaeth yw aelodau staff rheng flaen eu hunain, sy'n cydnabod y gallen nhw ac y dylen nhw ddarparu gofal o ansawdd gwell.
O ran eich her ehangach ynghylch a oes arian wedi'i wastraffu yn Ysbyty Glan Clwyd, byddwn yn dweud nad wyf yn credu fod yr arian wedi'i wastraffu. Byddwn wrth gwrs yn dysgu gwersi o bob prosiect cyfalaf mawr yr ydym ni yn ymgymryd ag ef i ystyried a allai'r swm hwnnw o arian a'r ffordd yr oedd yn brosiect cyfalaf fod wedi ei reoli'n well. Rwy'n sicr yn disgwyl y bydd gwersi i'w dysgu am reoli cyfalaf yn fwy effeithiol yn yr achos hwnnw, ond nid wyf yn derbyn eich pwynt ehangach, eich pryder, fod Ysbyty Glan Clwyd yn rhy fawr pan gafodd ei adeiladu. Yr her yw sut ydym ni'n parhau i newid y ffordd y mae ein hystâd ysbytai yn gweithio, y gwasanaethau a gânt eu rhedeg oddi yno, a bod hynny mewn gwirionedd yn gydnaws â'r newid yn y ffordd y bydd angen i ofal iechyd esblygu, a'r symudiadau dwbl yr ydym ni wedi eu trafod droeon o'r blaen yn y Siambr hon y caiff rhai gwasanaethau eu darparu o ganolfan arbenigol, gyda llawdriniaeth fasgwlaidd yn enghraifft o le mae rhai gwasanaethau arbenigol yn dod i Ysbyty Glan Clwyd, er enghraifft, ond nid yw llawdriniaeth fasgwlaidd rheolaidd yn digwydd yn y ddwy ganolfan arall yn y gogledd. Ond mae'r arian yr ydym ni wedi ei fuddsoddi mewn theatr hybrid hefyd yn helpu i recriwtio pobl i'r gwasanaeth hwnnw. Felly, mae yna wastad mwy i'w ddysgu am yr hyn sydd wedi digwydd yn y sefyllfaoedd yr ydym ni ynddyn nhw, ac mae yna wastad mwy inni ei wneud. Mae hynny'n rhan o'r llawenydd a'r her o wneud y gwaith hwn a bod yn rhan, ac yn elfen, o'r gwasanaeth iechyd gwladol.