4. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar Fwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Betsi Cadwaladr

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:45 pm ar 5 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 4:45, 5 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Ynglŷn â'r manylyn olaf, mae'n anodd ateb hynny heb rai enghreifftiau penodol. Felly, os hoffech chi sôn wrthyf i am enghreifftiau penodol o ble mae'r trydydd sector wedi cymryd rhan neu heb gymryd rhan, byddai hynny'n ddefnyddiol, yn hytrach na chyfranogiad ac ymgysylltiad mwy cyffredinol â'r trydydd sector mewn amrywiaeth eang o wasanaethau, na allaf ymateb yn briodol iddo.

Ynglŷn â'r pwynt ynghylch y dirywiad pedair awr, rydym ni wedi gweld dirywiad, ac mae hynny oherwydd amrywiaeth o ffactorau sy'n effeithio ar y gwasanaeth iechyd ledled y DU. Mae'n rhannol ynglŷn â chynnydd mewn galw, yn rhannol ynglŷn â gallu cydweithio'n well â gofal sylfaenol a gofal cymdeithasol. Mae hefyd yn rhannol ynglŷn â newid elfennau o'r arweinyddiaeth a'r heriau yn yr adrannau hynny. Mae hynny'n rhan o'r gwaith gwella yr ydym wedi'i wneud.

Unwaith eto, i ddychwelyd at yr ymweliad y bûm i arno yn Ysbyty Glan Clwyd, roedden nhw'n cydnabod bod y gwaith a oedd yn cael ei wneud yno—gallent gydnabod ei fod yn gwella'r sefyllfa ar eu cyfer nhw fel staff a'r gofal roedden nhw'n gallu ei ddarparu. Ond os nad ydym ni'n gallu gwneud rhywbeth i gadw mwy o bobl yn eu cartrefi eu hunain yn llwyddiannus a'u cael allan o'r ysbyty yn briodol yn ogystal, yna byddwn yn parhau i weld dirywiad sydd ar ei fwyaf amlwg ym mannau aros yr ysbytai. Felly, mewn gwirionedd, mae gallu darparu yn fwy effeithiol o ran datrys achosion o oedi wrth drosglwyddo gofal a symud pobl allan o'r sector ysbyty yn her fawr o ran y problemau a welwn ni o ran amseroedd aros ym mhob rhan o'n system pan rydym ni'n cydnabod hynny, gan gynnwys, ac yn benodol, yn y gogledd. Ac eto, nid wyf erioed wedi ceisio celu'r ffaith bod heriau yn y ffigur pedair awr a bod hynny yn effeithio ar staff a chleifion hefyd.

Rwy'n gwrthod eich honiad ein bod ni wedi gweld mwy o ddioddef oherwydd y modd yr ydym ni'n ceisio cefnogi newid yn y trefniadau gofal iechyd lleol. Mae'r buddsoddiad yr ydym ni'n ei wneud mewn canolfannau iechyd a gofal cymdeithasol ar y cyd yn darparu gwell gofal yn nes i'r cartref, ac i ddweud y gwir, mae angen inni barhau'r â'r daith honno—mae wedi'i dilysu gan y cyngor a'r her a gawsom ni yn yr arolwg seneddol. Nid ydym ni'n mynd i ddychwelyd i'r ddarpariaeth hŷn a oedd gennym ni, ond mae angen inni feddwl ynglŷn â sut yr ydym ni'n buddsoddi yng ngalluoedd gwahanol ein system. Bydd rhywfaint o hynny ym maes gofal cymdeithasol, bydd rhywfaint o hynny yn y sector preswyl, neu mewn cyfleusterau cam-i-fyny neu ofal llai dwys. A dyna hefyd pam mae angen i iechyd a llywodraeth leol gydweithio'n fwy effeithiol i gomisiynu a chytuno ar gyllido a darparu'r gwasanaethau hynny.

O ran eich sylw ynghylch teuluoedd Tawel Fan a'r adroddiad a'r gwahaniaeth yng nghasgliadau adroddiadau Ockenden a'r Gwasanaeth Cynghori ar Iechyd a Gofal Cymdeithasol, rydym ni wedi trafod hyn ar achlysur blaenorol pan roddais ddatganiad ac ateb cwestiynau ynglŷn ag adroddiad y Gwasanaeth Cynghori. Ac unwaith eto rwyf wedi bod yn glir bod gwybodaeth ychwanegol ar gael i sefydliad y Gwasanaeth Cynghori, a honno'n llawer mwy eglur, cynhwysfawr a sicr, ac mae'n ddealladwy gweld pam, gyda gwahanol wybodaeth wedi ei roi iddynt nad oedd ar gael i Donna Ockenden, i fod yn deg â hi, pan wnaeth hi ei hadroddiad cyntaf, y daethpwyd i gasgliadau gwahanol. Mae'r broses yn dal i fynd rhagddo o ran gweithio gyda theuluoedd unigol er mwyn darparu eu hadroddiadau unigol iddynt ac i gael esboniad gan y Gwasanaeth Cynghori am yr heriau a welson nhw ar lefel unigol. Mae hynny'n broses y bydd angen parhau ag ef ac mae'r Gwasanaeth Cynghori a'r teuluoedd dan sylw yn helpu yn hynny o beth.