7. Dadl Plaid Cymru: Ariannu Ysgolion

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:48 pm ar 13 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 5:48, 13 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Ond ni wnaiff hynny sicrhau bod pob plentyn yn cael ei addysgu mewn adeilad digonol, a dyna'r pwynt rwy'n ei wneud.

Mae'r wasgfa ariannol hon yn creu penderfyniadau anodd i ysgolion ar draws Cymru, nid yn unig yn y Rhondda, ond ysgrifennais at ysgolion yn fy etholaeth yn ddiweddar ac roeddwn am nodi un neu ddau o'r ymatebion yma heddiw.

Mae un ysgol gynradd yn y Rhondda wedi gorfod gwneud toriadau o dros £15,000, gan gynnwys cwtogi oriau'r gofalwr ysgol i arbed £5,000. Mae'r pennaeth yn rhagweld toriadau pellach dros y ddwy flynedd nesaf. Mae hon yn ysgol newydd, ond mae angen paentio'r tu mewn a gosod carpedi newydd, ac ni ellir fforddio gwneud hynny. Er bod yr ysgol honno'n wynebu toriadau, mae nifer y disgyblion yn cynyddu.

Mae Ysgol Gyfun Treorci yn wynebu penderfyniadau yr un mor anodd—cafodd £230,000 ei dorri eleni, heb unrhyw ostyngiad cyfatebol yn nifer y disgyblion. Byddai hyn yn waeth o lawer pe na baent wedi treulio llawer iawn o amser ac ymdrech yn cynhyrchu incwm annibynnol drwy staff a gwirfoddolwyr. Disgwylir toriadau pellach, gyda'r awdurdod lleol yn nodi y bydd yn gwneud yr hyn y mae'n ei alw'n 'arbedion effeithlonrwydd yn seiliedig ar ysgolion'.

I ryw raddau, rwy'n cydymdeimlo ag Ysgrifennydd y Cabinet. Rwy'n cydnabod bod San Steffan, drwy ei pholisi cyni, wedi gweithredu toriadau didostur sydd wedi rhoi pwysau ar ein cyllid, ond faint yn rhagor y gall ein hysgolion ei gymryd? Ni allwn fforddio gweld addysg cenedlaethau'r dyfodol yn dioddef oherwydd cyni. Rwy'n erfyn ar Ysgrifennydd y Cabinet felly i edrych eto ar y toriadau hyn sy'n cael eu gorfodi ar ein hysgolion ac i wneud popeth yn ei gallu i'w gwyrdroi.