3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Cynllun Gweithredu Strategol ar gyfer Anhwylderau'r Sbectrwm Awtistig

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:15 pm ar 19 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 3:15, 19 Mehefin 2018

Gwnaf i dreio cadw fy sylwadau i’n fyr. Rydw i'n credu mai rhyw bedwar cwestiwn sydd gen i yn fan hyn. Ar yr ystadegau sydd yn cael eu casglu, mae targed wedi cael ei sefydlu o 26 wythnos o aros am asesiad cyntaf—mae’r data yn cael ei gasglu. Pa bryd a ydym ni’n mynd i gael y data yma wedi’i gyhoeddi, achos y mae unrhyw ddata sydd ar gael, rydw i'n meddwl, yn gorfod cael ei gyhoeddi?

Ar basio’r Bil Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg (Cymru), mae pryderon ynglŷn â diffyg adnoddau i gefnogi’r Bil yna wedi bod yn amlwg iawn. A all yr Ysgrifennydd Cabinet egluro pa adnoddau y mae’r Llywodraeth yn bwriadu eu darparu i gefnogi awdurdodau lleol wrth weithredu hyn?

Mae yna ddarn o ddeddfwriaeth yn dechrau'i thaith drwy’r Cynulliad yma. Mae’r datganiad wedi gwrthod y syniad o ddeddfu, ac y mae cost yn un o’r prif ddadleuon yn erbyn y ddeddfwriaeth. A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet dderbyn na fydd y ddeddfwriaeth ei hun yn costio unrhyw beth? Hynny ydyw, mae’r gost yn dod o unrhyw oblygiadau ariannol sy’n dilyn o gynnwys y ddeddfwriaeth, a fyddai'n bennaf, mewn difrif, yn ymwneud â sicrhau'r hawl i wasanaethau yn y gyfraith. Os ydych chi’n bwriadu cwrdd â’r amcanion hynny drwy wella’r gwasanaeth, nid oes yna, mewn difrif, cost ychwanegol, ond o leiaf mi fyddai cael gwarantau cyfreithiol—ac yn fan hyn y mae deddfwriaeth yn ddefnyddiol—yn rhoi rhywfaint o sicrwydd i grŵp lleiafrifol nad eu gwasanaethau nhw fydd y cyntaf i fynd bob tro y bydd awdurdodau lleol yn wynebu her ariannol.

Dyna dri, rydw i'n meddwl; felly, pedwar, nid ydyw'r datganiad yn sôn unrhyw beth am fyd cyflogaeth. Dim ond 16 y cant o oedolion sydd ag awtistiaeth sydd mewn gwaith llawn amser cyflogedig. Dim ond 32 y cant sydd mewn unrhyw fath o waith cyflogedig. A all yr Ysgrifennydd Cabinet ddarparu mwy o fanylion am sut yr ydych yn bwriadu gwyrdroi hyn, achos nid yw blynyddoedd o bartneriaethau ac anogaeth ddim i’w gweld yn gweithio?