3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Cynllun Gweithredu Strategol ar gyfer Anhwylderau'r Sbectrwm Awtistig

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:26 pm ar 19 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 3:26, 19 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Rydych chi'n codi pwynt diddorol. Rwy'n credu y bydd yr enghreifftiau go iawn yn adroddiad y tîm datblygu ASD cenedlaethol yn cynnwys amrywiaeth o wahanol oedrannau, o blant i rai yn eu harddegau i oedolion ac oedolion hŷn hefyd. Mae'n ymwneud â sut y maen nhw wedi cael cymorth ar wahanol adegau yn eu cyfnodau bywyd, ac mewn gwirionedd mae llawer o bobl yn byw eu bywydau heb gael diagnosis a'r cymorth posibl y gall hynny ei olygu. Mae llawer o bobl yn llwyddo i ymdopi, ond mae yn ymwneud â beth yw ymdopi sy'n dal mewn gwirionedd yn caniatáu i rywun gyflawni ei botensial. Mae yna her yn y fan yma ynghylch cael diagnosis a fydd yn anodd iddynt yn hwyrach mewn bywyd hefyd. Mae'r her o ran pa mor integredig yw'r gwasanaeth, er hyn, yn dal i ymwneud â deall anghenion y boblogaeth a deall sut y bodlonir yr anghenion hynny.

Rwy'n siŵr y bydd amrywiaeth o grwpiau trydydd sector a fydd yn darparu gwasanaethau a chymorth ac, fel erioed, mae yna her ynghylch sut y caiff y gwasanaethau hynny eu rhedeg, eu hariannu ac wedyn eu cyfeirio rhwng gwahanol bobl. Mae llawer o bobl yn y trydydd sector nad ydyn nhw'n chwilio am arian, maen nhw'n chwilio am gydnabyddiaeth o'r hyn y maen nhw'n ei wneud a'u bod nhw'n rhan o'r ateb. Ni allwn wneud sylw ar y sefydliad penodol y cyfeiriwyd ato, a'r ffaith nad ydyn nhw'n cael eu hariannu drwy'r gwasanaeth. Os ydych chi eisiau cael sgwrs benodol am hynny, byddwn i'n hapus i wneud hynny, ond dydw i ddim eisiau dechrau trafod pwynt mwy cyffredinol, oherwydd yr hyn nad ydw i eisiau yw bod yna rywsut—weithiau, pan fyddwch chi'n cyhoeddi arian o gwmpas gwasanaeth, mae fel pe bai pobl eisiau gwneud cais i'r gwasanaeth hwnnw yn hytrach na sut ydym ni'n gwneud i'r gwasanaeth cyfan weithio i ddiwallu anghenion y boblogaeth. Dyna fy niddordeb pennaf i. Os ydych chi'n credu y gallai'r grŵp penodol yr oeddech yn cyfeirio ato fod yn rhan o'r ateb hwnnw, yna rwy'n hapus i gael sgwrs â chi am hynny.