Part of the debate – Senedd Cymru am 3:30 pm ar 19 Mehefin 2018.
Fel y dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet heddiw, mae ef, wrth gwrs, yn ymwybodol o'm bwriad i i gyflwyno deddfwriaeth sylfaenol i helpu i wella bywydau pobl sy'n byw ag awtistiaeth yng Nghymru, ac rwy'n siomedig iawn bod Ysgrifennydd y Cabinet yn ei ddatganiad heddiw yn diystyru yr angen am ddeddfwriaeth sylfaenol ar hyn o bryd. Rwy'n ei annog i ailystyried ei safbwynt, oherwydd mae'n amlwg o'r ddau ymgynghoriad yr wyf i wedi eu cynnal fod yna gefnogaeth aruthrol i greu Bil, ac rwy'n gobeithio, felly, y bydd ef a Llywodraeth Cymru yn ailystyried eu sefyllfa ac yn ymgysylltu drwy'r broses ddeddfwriaethol ac yn helpu i gyflawni Bil awtistiaeth y gall y sefydliad hwn a'r gymuned awtistiaeth fod yn falch ohono.
Nawr, rwy'n derbyn bod Llywodraeth Cymru wedi gwneud rhywfaint o gynnydd mewn rhai ardaloedd, er fy mod yn credu ei bod yn amlwg bod y ffaith bod Llywodraeth Cymru yn cyflwyno cod yn cadarnhau nad yw'r strategaeth bresennol yn amlwg yn diwallu anghenion y gymuned awtistiaeth. Fe wnaeth y mwyafrif helaeth o'r gymuned awtistiaeth nodi'n glir eu bod o blaid deddfwriaeth, o ystyried eu hymatebion i'm hymgynghoriad i. Felly, a yw Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno o leiaf bod yn rhaid i farn defnyddwyr gwasanaethau yng Nghymru fod wrth wraidd unrhyw gyfeiriad ar gyfer gwasanaethau awtistiaeth yn y dyfodol?
Mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi ei gwneud yn glir heddiw ei fod yn bwriadu cyflwyno cod, ac, wrth gwrs, y broblem â chyflwyno cod yw y gall bob amser gael ei ddirymu, ac na ellir ei newid neu ei ddiwygio gan y Senedd hon ar ôl iddo gael ei gyflwyno i'r lle hwn. Fodd bynnag, bydd fy Mil awtistiaeth arfaethedig i yn galluogi Aelodau i newid y ddeddfwriaeth drwy'r broses ddeddfwriaethol, a bydd Deddf yn sicrhau lefel o sefydlogrwydd i'r gwasanaethau a ddarperir, yn ogystal â rhoi hunaniaeth statudol i awtistiaeth. Ac felly efallai y gall Ysgrifennydd y Cabinet ddweud wrthym ni sut y mae'n credu y bydd cod yn ymateb i'r pryderon hyn a sut y bydd cod yn cyflawni'r gwelliannau yn y gwasanaethau y mae'r gymuned awtistiaeth eisiau eu gweld.
Ac, yn olaf, Dirprwy Lywydd, o gofio nad yw'r Llywodraeth yn credu mewn cyflwyno deddfwriaeth ar hyn o bryd, a all ef gadarnhau y bydd y Llywodraeth felly yn rhoi pleidlais rydd i'w meinciau cefn pan fydd fy Mil yn teithio drwy'r broses ddeddfwriaethol, o ystyried bod rhai o'i gyd-Aelodau wedi bod yn gefnogol o roi sail statudol i wasanaethau?