4. Datganiad gan Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip: Wythnos Ffoaduriaid — Cymru, Cenedl sy'n Noddfa

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:50 pm ar 19 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 3:50, 19 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am y gyfres yna o gwestiynau. Nid yw'r union nifer gennyf yma, felly byddaf yn ysgrifennu at yr Aelod am union nifer y plant a oedd dan y cynllun Dubs. Ond cafwyd rhai materion difrifol ynglŷn â pham nad oeddem yn gallu cymryd cymaint ag y byddem yn ei hoffi a gwnaf yn siŵr y bydd yr Aelod yn cael neges am yr union rif.

Rydym wedi gweithio'n hynod o galed i wneud yn siŵr ein bod yn gweithio gyda'n rhanddeiliaid i sicrhau bod gennym gyfres mor integredig â phosibl o ymatebion. Rydym wedi cyflawni ar argymhelliad ymchwiliad y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau i hyfforddi gweithwyr cymdeithasol, er enghraifft, i asesu oedran plant a phobl ifanc. Ac, yn gynharach eleni, cynhaliwyd pum sesiwn ledled Cymru a chafodd bron i 100 o weithwyr cymdeithasol ac eiriolwyr eu hyfforddi. Roedd pecyn cymorth yn cyd-fynd â'r hyfforddiant, sydd wedi cael ei ddiwygio ac a gyhoeddir yn fuan, o ganlyniad i'n hymgysylltu â rhanddeiliaid wrth inni weithio'n galed iawn i wneud yn siŵr bod gennym ymateb sydd mor gydgysylltiedig â phosib.

Rydym yn gweithio'n galed iawn hefyd i wneud yn siŵr ein bod yn integreiddio gan ddysgu o'r cynllun gweithredu caethwasiaeth fodern. Wrth gwrs, mae Cymru wedi bod ar flaen y gad o ran cael cydlynydd ar gaethwasiaeth fodern, ac mae gennym ein cyd-drefnwyr rhanbarthol yn gweithio'n galed hefyd i sicrhau bod gennym gynllun rhanddeiliaid mor gyfoes ag y bo modd. Ond ar ddiwedd y dydd, nid yw polisi ymfudo a lloches wedi'i ddatganoli i Lywodraeth Cymru. Mae llawer o'r atebion i lawer o'r anawsterau a wynebir gan ffoaduriaid a cheiswyr lloches i'w cael gan y Swyddfa Gartref. Y broblem wirioneddol i ni yw sut i leihau effaith a chyffredinolrwydd yr achosion o amddifadedd, y system les nad yw'n ddatganoledig a'r penderfyniadau ar loches a chymhwysedd ar gyfer ariannu, sydd i gyd yn ffactorau gwirioneddol ddylanwadol ar y rhai sy'n byw yn y sefyllfa hon.

Cawsom ein siomi'n fawr gan y diffyg cydweithrediad ar y contract newydd ar gyfer llety, er enghraifft. Yn ddiweddar iawn, rydym wedi bod yn pwyso ar Lywodraeth y DU unwaith eto, ynghyd â'r Alban, oherwydd nid yw Llywodraeth y DU wedi dymuno inni sefydlu panel o arbenigwyr i'n helpu i lywio penderfyniadau ar y strategaeth llety, Dirprwy Lywydd. Felly, rydym yn siomedig iawn â hynny oherwydd ein bod yn credu nad y ffordd gywir ymlaen, mae'n amlwg, yw dweud ei bod yn fasnachol gyfrinachol. Un o'r problemau mawr gydag integreiddio yw sicrhau bod ceiswyr lloches a ffoaduriaid yn cael eu rhoi mewn llety yn y cymunedau cywir gyda chymorth priodol o'u cwmpas.

Fe wnaeth yr Aelod ofyn pam mae'r ystadegau a ddyfynnwyd ganddo yn anghyson, ond, wrth gwrs, nid ydynt yn ystadegau cyfredol. Mae Castell-nedd Port Talbot, er enghraifft, wedi cymryd nifer fawr o bobl yn y gorffennol. A  cheir materion ynglŷn â chyllido hefyd, oherwydd dim ond tua 55 y cant o'r cyllid sydd ar gael ac mae problem fawr gyda fformiwla Barnett a'r ffordd y mae rhai o'r cynlluniau wedi'u rhoi at ei gilydd fel na all Cymru, yr Alban na Gogledd Iwerddon gael gafael ar rywfaint o'r arian sydd ar gael. Felly, rydym wedi gweithio'n galed iawn i wneud yn siŵr bod Llywodraeth y DU yn sylweddoli bod cyfosod amryw o bolisïau weithiau yn golygu canlyniadau anfwriadol i bobl yn y categori hwn.