4. Datganiad gan Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip: Wythnos Ffoaduriaid — Cymru, Cenedl sy'n Noddfa

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:19 pm ar 19 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie Morgan Julie Morgan Labour 4:19, 19 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn ichi, Dirprwy Lywydd, a diolch ichi am alw arnaf i siarad ar yr ymgynghoriad pwysig iawn hwn, yr wyf yn gobeithio y bydd yn ein helpu i fod yn genedl sy'n noddfa wirioneddol i ffoaduriaid a cheiswyr lloches, ond nid wyf i o'r farn y dylem ni fyth ddiystyru faint o hiliaeth a rhagfarn y mae ceiswyr lloches a ffoaduriaid yn ei wynebu yn feunyddiol. Rwy'n gefnogol iawn o'r faith fod y cynllun hwn yn cael ei lunio ar y cyd â'r ffoaduriaid a'r ceiswyr lloches; credaf fod hynny'n gwbl hanfodol. A chredaf fod y neges a roddodd arweinydd y tŷ yn un bwysig iawn, mai ein cyfrifoldeb ni i gyd yw gwneud i'r bobl deimlo croeso. Mae enghreifftiau gwych o hynny wedi'u crybwyll. Rwy'n gwybod fod Arberth a Llanilltud Fawr wedi'u crybwyll heddiw, ac rwy'n gwybod nod Grŵp Dinas Noddfa Gelli, Aberhonddu a Thalgarth wedi bod yn cynnal digwyddiadau ym mhob cwr o Bowys mewn neuaddau pentref, gan roi diwrnod i'r brenin yng nghefn gwlad i ffoaduriaid i roi ymdeimlad o groeso iddynt, ac mae hynny wedi bod yn llwyddiannus iawn. Ond, fel y dywedodd arweinydd y Tŷ, nid system unffordd mohoni oherwydd rydym ni yn wir ar ein hennill yn sgil pobl sydd wedi dod yma i'n gwlad.

Roeddwn yn meddwl tybed a allai arweinydd y tŷ roi'r wybodaeth ddiweddaraf inni ynglŷn ag a fu unrhyw gynnydd yng ngallu ceiswyr lloches i weithio, oherwydd un o'r problemau mwyaf yr wyf i wedi'u hwynebu â cheiswyr lloches yw eu hanallu i gael swydd oherwydd polisi Llywodraeth San Steffan. Mae llawer o bobl wedi dweud wrthyf, 'Fy unig ddymuniad yw gweithio', ac nid ydyn nhw wedi gallu gwneud hynny.

Mae'r fenter a ariennir gan Lywodraeth Cymru a gyflwynodd Jane Hutt ynglŷn â meddygon yn cael eu cymwysterau yn gwbl wych. Roeddwn yn falch iawn fod arweinydd y tŷ wedi dweud y gellid ystyried hyn efallai ar gyfer yr holl gymwysterau eraill. Felly, nid wyf yn gwybod a oes unrhyw gynlluniau yn bod i wneud hynny. Os oes yna, efallai y gallech chi roi'r manylion inni.

Ac yna'r mater arall yr wyf yn teimlo'n bryderus iawn amdano yw pobl ifanc sy'n ceisio lloches yn dymuno mynd i brifysgol, oherwydd mae'r ceisiadau hyn am loches yn rhygnu ymlaen am flynyddoedd weithiau. Rwyf wedi gweld llawer o enghreifftiau o geiswyr lloches ifanc neu blant sy'n geiswyr lloches, nad ydyn nhw wedi gallu manteisio ar leoedd mewn prifysgolion oherwydd nad ydyn nhw wedi gallu cael arian. Felly, nid wyf yn gwybod a oes unrhyw gynnydd ynglŷn â hynny, neu unrhyw beth y gall y Llywodraeth ei wneud.

Hoffwn orffen drwy sôn am fenter wych yn Ysgol Uwchradd Llanisien yn fy etholaeth i, sydd newydd dderbyn statws Ysgol Noddfa. Mae Siân Owens, aelod o staff yno, wedi arwain rhaglen ymwybyddiaeth wych ble'r aeth pobl ifanc i siarad â gwahanol grwpiau, a dysgu am yr hyn sy'n digwydd mewn canolfannau cadw, a derbyn hyfforddiant gan HOPE not hate. Mae'n ymddangos yn fenter wirioneddol wych, ac rwy'n siŵr y bydd hi yn awyddus i ategu fy llongyfarchiadau iddyn nhw ar yr hyn y maen nhw wedi'i wneud.