Part of the debate – Senedd Cymru am 4:54 pm ar 19 Mehefin 2018.
Diolch i'r Gweinidog am y datganiad heddiw. Cytunaf â'r teimladau sydd wrth wraidd y datganiad.
Cŵn sydd gan y mwyafrif o aelwydydd sydd ag anifeiliaid anwes, ac mae nifer o faterion ynghylch lles cŵn, un amlwg yw: mewn cymdeithas heddiw, a ydynt yn cael digon o ymarfer ac ysgogiad cyffredinol? Y dyddiau hyn, mae llawer o aelwydydd yn cynnwys cyplau sydd ill dau yn gweithio yn ystod y dydd, felly gall hyn fod yn broblem. Felly, rhaid inni fod yn siŵr bod pobl sy'n prynu cŵn yn byw mewn ffordd sy'n briodol i fod yn berchen ar gŵn. Os yw cŵn yn brin o ysgogiad, gallant arddangos problemau ymddygiadol megis pryder, mewn rhai achosion, neu mewn achosion eraill, ymddygiad ymosodol. Yna byddai angen ymdrin â nhw drwy ddosbarthiadau hyfforddiant. Bellach, mae dosbarthiadau hyfforddiant yn orfodol i berchnogion cŵn a brynwyd o lawer o'r canolfannau achub, ond dydyn nhw ddim yn orfodol ar gyfer cŵn a brynwyd drwy ddulliau eraill fel gwerthwyr preifat. Nid wyf yn dweud bod yn rhaid iddo fod yn orfodol, ond a oes angen, efallai, rhoi cyhoeddusrwydd i'r manteision o roi cŵn drwy ddosbarthiadau hyfforddiant ac a oes angen i ni wneud mwy i addysgu perchnogion cŵn ynghylch lles a chostau cadw eu hanifeiliaid? Sylwaf mai addysg yw un o'r themâu yn eich datganiad heddiw.
Dywedwch fod y rheoliadau microsglodynnu a gyflwynwyd ar gyfer cŵn yn cael eu hadolygu. Mae'n ymddangos yn synhwyrol i gyflwyno hynny gyda'r cynnydd mewn achosion o gipio cŵn, yn enwedig bridiau drud. Soniasoch eich bod yn ystyried pa un a oes achos cryf dros ymestyn y cynllun gosod microsglodion i gathod. Byddwn yn meddwl bod achos cryf dros wneud, ond gwn eich bod chi wedi ymateb i hynny eisoes pan soniodd Paul Davies am hynny, felly efallai na fyddwch yn gallu dweud mwy ynglŷn â'r mater hwnnw heddiw.
A gaf i sôn am geffylau? Does dim llawer o fanylion yn y datganiad heddiw am geffylau, er y gwn fod cod diwygiedig o arfer ar y gweill. Gwyddom fod cael gwared ar geffylau sâl ac anafus ar ei uchaf erioed, felly mae hwn yn fater o bwys. Yn wir, mae'r RSPCA yn honni bod argyfwng ceffylau. Un o'r problemau yw bod ceffylau yn gymharol rad i'w prynu, ond yn ddrud i ofalu amdanynt. Felly, un ffordd o fynd i'r afael â hyn yw mynd yn ôl at yr agwedd o addysg—unwaith eto, a oes mwy y gallwn ni ei wneud i addysgu darpar berchnogion ceffylau am gost a lles cadw ceffylau? Ar lefel fwy plwyfol, mae rhai pobl sydd ag un ceffyl. Mae ceffylau yn anifeiliaid sydd wedi arfer byw gyda cheffylau eraill mewn gwirionedd, felly efallai nad yw cadw ceffyl ar ei ben ei hun yn syniad da o ran lles yr anifail. Nawr, mae achos y gwn amdano—mae dau gymydog imi, sy'n byw dau ddrws oddi wrth ei gilydd a phob un yn berchen ar un ceffyl. Mae un o'r ceffylau hynny yn arbennig yn edrych yn druenus iawn ac mae'n debyg y byddai'n well iddynt gadw'r ceffylau gyda'i gilydd yn yr un cae. Tybiaf felly, ein bod yn dychwelyd, unwaith eto, i fater addysg. A oes unrhyw bethau mwy penodol y gallwn ni eu gwneud i hyrwyddo addysg am les anifeiliaid anwes?