Y broblem sylfaenol â'r cwestiwn Brexit yw hyn, ynte, Llywydd, y gofynnwyd i bobl, yn ôl yn 2016, bleidleisio o blaid syniad ac nid cynllun? Cawsom ni refferendwm yn 1997, cawsom ni refferendwm arall yn 2011, a oedd yn caniatáu i bobl, os byddan nhw'n dewis, edrych ar ddogfen a fyddai'n dweud wrthyn nhw beth fyddai'n digwydd pe bydden nhw'n pleidleisio 'ie'. Nid oedd unrhyw amheuaeth am y peth, nid oedd unrhyw amwysedd—roedd yno, wedi'i ysgrifennu'n ddu a gwyn. Ond y broblem yw y gofynnwyd i bobl bleidleisio am syniad, a bydd dehongliadau gwahanol iawn o'r bleidlais honno yn y Siambr hon—wrth reswm. Ni ellir profi na gwrthbrofi dim ohonyn nhw, oherwydd y broblem yw bod Brexiteers caled iawn, iawn sydd bron fel ffwndamentalwyr crefyddol sydd o'r farn, 'Mae'n rhaid i chi gymryd hyn i gyd yn llythrennol—roedd pobl eisiau gadael popeth ag "yn Ewrop" ynddo.' A dim ond ychydig o orddweud yw hynny. A bydd eraill sy'n llawer mwy pragmatig, fel yr ydym ni, sy'n ceisio cael Brexit sy'n gweithio i Gymru. Dyna'r broblem sylfaenol yn y fan yma: roedd y bleidlais ei hun, y cwestiwn ei hun, yn ddiffygiol o ran yr hyn y gofynnwyd i bobl ei wneud.

Fe wnes i wrando ar yr hyn yr oedd gan Mark Isherwood i'w ddweud. Mae'n wir na wnaeth pobl godi gyda mi mater y farchnad sengl neu'r undeb tollau—doedden nhw ddim yn gwybod beth oedden nhw. Y cyfan yr oedd pawb yn ei wybod oedd yr hyn yr oedd yr Undeb Ewropeaidd yn ei wneud, a hyd yn oed wedyn doedden nhw ddim yn siŵr oherwydd dywedodd pobl wrthyf i, 'Rwyf i eisiau gwneud yn siŵr ein bod yn dod allan o'r Confensiwn Ewropeaidd ar hawliau dynol', sy'n ddim byd i'w wneud â'r Undeb Ewropeaidd. Felly, nid hwn oedd yr enghraifft orau o refferendwm wedi'i seilio ar wybodaeth yn yr ystyr hwnnw. Mae'n siŵr nad yw unrhyw refferendwm wedi'i seilio'n fawr iawn ar wybodaeth, oherwydd bydd pobl bob amser yn pleidleisio am resymau nad oes ganddyn nhw ddim i'w wneud â'r refferendwm. Clywais i fwy o bobl yn dweud wrthyf eu bod nhw eisiau rhoi cic i'r Torïaid nag a ddywedodd wrthyf eu bod nhw eisiau gadael yr UE. Dyna yw realiti unrhyw refferendwm.

Dywedodd Mark Isherwood hefyd—[Torri ar draws.] Iawn, wrth gwrs.