Gyda marwolaeth Frank Vickery ddoe yn 67 oed ar ôl salwch byr, mae Cymru nid yn unig wedi colli un o'i dramodwyr mwyaf toreithiog, ond rydym hefyd wedi colli un o'r sylwebwyr mwyaf craff ar gymeriadau, hiwmor a ffraethineb Cymoedd de Cymru.

Yn fab i löwr yn y Rhondda, gadawodd Frank yr ysgol yn 15 oed. Bu'n gweithio mewn swyddi amrywiol tra'n actio ac ysgrifennu yn ei amser sbâr. Ei ddrama gyntaf, a ysgrifennodd pan oedd yn ddim ond 21 oed, oedd After I'm Gone, ac enillodd dlws Howard De Walden yn Rownd Derfynol Prydain o Ddramâu Un Act.

Mewn gyrfa ysgrifennu hir, ysgrifennodd Frank ar gyfer y theatr, radio a theledu, ond mae'n fwyaf enwog am ei 30 o ddramâu. Priodolai ei boblogrwydd i allu efelychu'r gerddoriaeth—rhythm y ffordd roedd pobl yn siarad—ac yn hyn, roedd yn eithriadol o lwyddiannus. Darluniai Frank bersonoliaeth gyfarwydd a realistig y cymunedau lle y cafodd ei eni a'i fagu. Dyna pam yr oedd mor annwyl gan gymunedau'r Cymoedd, ac yn aml, ei ddramâu oedd conglfaen theatrau fel y Coliseum yn Aberdâr.

Nid oedd camu ar lwyfan yn beth dieithr i Frank ychwaith, ac estynnodd allan at gynulleidfaoedd newydd gyda'i wragedd pantomeim poblogaidd. Gwnaeth Frank gymaint ar gyfer y Cymoedd a'r celfyddydau yn ystod ei fywyd. Er y gwelir colled fawr ar ôl ei bresenoldeb heintus ar y sgrin, bydd ei hiwmor yn parhau drwy ei gasgliad cynhwysfawr o ddramâu rhagorol.