Part of the debate – Senedd Cymru am 6:02 pm ar 26 Mehefin 2018.
Diolch. Diolch i'r Aelod am ei gwestiynau ac am ei gyfraniad, a'r mewnbwn gwerthfawr yn awr, yn arbennig wrth ichi gyfeirio at eich cyd-Aelod, David Melding a'r holl waith a wnaeth yn y maes hwn. Wrth gwrs, fel y nodais yn glir yn fy natganiad, rwy'n credu bod hyn yn rhywbeth lle, os ydym ni am gyflawni'r hyn y dymunwn ar gyfer Cymru, nid oes gan neb fonopoli ar syniadau da, a dyna pam mae'n bwysig iawn i weithio gyda rhanddeiliaid. Gwyddom fod cyfleoedd ar ôl Brexit o ran y cyfleoedd ar gyfer rheoli tir ac yn sgil hynny, cyfleoedd i greu coetiroedd a choedwigoedd, ond mae hyn yn y tymor byr, ac mewn gwirionedd mae'n—. Dyna pam, cyfarfûm â Chydffederasiwn Diwydiannau Coedwigoedd a rhanddeiliaid y diwydiant drwyddi draw—felly, wrth gwrs, o'r sector gwirfoddol ac o Gyfoeth Naturiol Cymru ac o Cadw—i weld beth yw'r rhwystrau presennol. Byddaf yn codi'r mater hwn gyda Cyfoeth Naturiol Cymru o ran, mewn gwirionedd, sut gallwn ei gwneud hi'n haws yn y ffordd iawn i blannu'r coed iawn. Credaf fod dyhead tymor byr o ran beth yw'r rhwystrau cychwynnol a sut y gellir gwneud newidiadau i annog mwy o blannu coed â gwneud newidiadau sylweddol nes ymlaen ar ôl Brexit.
Rydw i a fy nghyd-Aelod yn y Cabinet, Ysgrifennydd y Cabinet ar gyfer newid hinsawdd a materion gwledig wedi ei gwneud hi'n glir ein bod yn bell o gyrraedd y targedau a bennwyd yn 2010 o ran y cyfraddau y mae angen inni eu plannu. Y gwir amdani yw, mae'n debyg, nad yw creu coetiroedd yng Nghymru wedi newid yn ystod y rhan fwyaf o'm hoes i. Rwy'n credu y dylwn edrych ymlaen yn awr. Dyna pam mae'n rhaid i'r ddogfen hon fod nid yn unig yn ddogfen bolisi, ond yn un sydd ag atebion ymarferol a phragmataidd ynghylch sut yr awn ymlaen â hynny. Mewn gwirionedd, o ran edrych ar Glastir a chyllid, rwyf wedi treulio cryn dipyn o amser gyda chydweithwyr yn siarad â ffermwyr ynglŷn â beth yw'r rhwystrau ar hyn o bryd, sut y byddent yn gwella Glastir a sut y gallwn ni ei wneud yn ddewis mwy deniadol. Gwn y bu rhai o'r rhwystrau'n ymwneud â newid parhaol a'r amser y mae'n rhaid ichi aros am enillion ar eich buddsoddiad. Felly, rwyf wedi siarad am hyn gyda chydweithwyr ac rwyf wedi sôn amdano wrth y pwyllgor newid yn yr hinsawdd o ran beth y maen nhw yn ei wneud â'r prosiect defaid a choed yn yr Alban. Mae hwnnw'n edrych ar sut y gallan nhw weithio gyda ffermwyr yn y fan yno o ran annog ffermwyr i barhau ond i arallgyfeirio, a'r manteision i'r hyn y maen nhw'n ei wneud eisoes, yn ogystal ag arallgyfeirio o ran creu coetiroedd, efallai, gyda gwell mynediad—y mae'n eu helpu gyda mynediad i'r tir. Edrych mwy ar sail conwydd yw hyn, ond mewn gwirionedd, rydym ni eisiau cael y cyfuniad hwnnw yng Nghymru.
Mae awdurdodau lleol yn cefnogi coed lleol. Rwy'n gwybod bod fy nghyd-Aelod, y Gweinidog tai yn dilyn hyn yn fanwl iawn, a chredaf y cafodd gyfarfod gyda Confor ddoe gan ddweud ein bod ni'n gweithio'n agos iawn ar draws y Llywodraeth ar hynny. Roeddwn i'n falch iawn—oherwydd mae'n rhaid inni gael y cyflenwi a'r galw yn iawn hefyd er mwyn sicrhau bod gennym gyflenwad i ateb y galw ac, mewn gwirionedd, sut yr ydym yn hyrwyddo manteision defnyddio coed wrth adeiladu o ran budd economaidd posibl i economi Cymru, ond hefyd o safbwynt yr amgylchedd o ran sut yr ydym yn ymdrin â'r agenda ddatgarboneiddio.
Roeddwn yn falch o ymweld â phrosiect ym Mwcle yr wythnos ddiwethaf. Maen nhw'n adeiladu nifer o fflatiau newydd, a beth y maen nhw wedi'i wneud yw, maen nhw mewn gwirionedd—[Anghlywadwy.]—sut, mewn gwirionedd, y cadwyd y gadwyn gyflenwi gyfan o fewn Cymru. Daw'r pren o'r sbriwsen Sitka, o'r coedwigoedd o amgylch Pontnewydd-ar-Wy, ger Llandrindod, a gweithgynhyrchwyd y fframiau yn y Bala, ac maen nhw'n gweithio'n agos iawn gyda Woodknowledge Wales. Felly, ar bethau fel hyn yr ydym ni'n gweithio ar draws y Llywodraeth i sicrhau y gallwn ddatblygu hyn ymhellach.
I orffen, yn ôl at eich cyd-Aelod, David Melding. Rwy'n fwy na pharod i ni ymgymryd â'r trafodaethau hynny ar y cyd yn y dyfodol. Rwy'n credu o bosibl bod rhan benodol o ran pan fyddwn ni'n edrych ar orchudd trefol. Rydym ni'n gwybod bod hyn yn creu nifer o fanteision i ganol ein trefi a'n dinasoedd ac edrychwn ar y rhan y gall byrddau gwasanaeth cyhoeddus a datganiadau ardal chwarae yn hynny.