Wel, wrth gwrs, diolch i Nick Ramsay—mae'r syniad o Ysgrifennydd Gwladol Cymru fel ysbryd Marley, yn ysgwyd ei gadwynau yn y cefndir yn ystod fy nghyfarfod â Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys yn un difyr. O ystyried ei hanes mewn perthynas â materion eraill, yn bersonol, rwy'n tueddu i fod yn ddiolchgar am y ffaith nad oedd yn yr ystafell, o ystyried beth allai fod wedi digwydd pe bai wedi bod yno.

Gadewch i mi droi, Ddirprwy Lywydd, at y cynnig ei hun. Mae gwelliant y Llywodraeth yn wahanol i'r cynnig, rwy'n credu, o ran ei ddull yn hytrach na'i gyflawniad. Ychydig iawn oedd yna yn yr hyn a ddywedodd Simon Thomas wrth agor y ddadl hon y buaswn wedi anghytuno ag ef o gwbl. Credaf yn syml, ar yr ochr hon, nad ydym yn credu ei fod yn gwneud synnwyr i'r sefydliad hwn gael ei ddenu i basio cynigion o ddiffyg hyder mewn unigolion nad ydynt wedi eu hethol i'r Cynulliad Cenedlaethol nac yn atebol iddo.

At hynny, Ddirprwy Lywydd, ym meddyliau'r cyhoedd, mae i gynnig o ddiffyg hyder mewn lleoliad gwleidyddol ddiben penodol: os caiff ei dderbyn, rhaid i'r unigolyn ymddiswyddo. Ac rydym yn gwybod na fyddai hyn yn wir yn yr achos hwn; byddai'n arwydd, meddai arweinydd Plaid Cymru wrthym. A suddodd fy nghalon, oherwydd nid oeddwn yn credu ein bod wedi sefydlu Cynulliad Cenedlaethol Cymru er mwyn bod yn gadarnle ar gyfer gwleidyddiaeth arwyddion.

Mae gwelliant y Llywodraeth yn gwneud dau beth: mae'n nodi'r swydd sy'n gyfrifol—ac nid wyf yn anghydweld ag unrhyw beth sydd wedi'i ddweud gan Aelodau Plaid Cymru am y cyfrifoldeb sydd ar ysgwyddau'r sawl sydd yn y swydd—ac yna mae'n mynd yn ei flaen i osod methiannau'r swydd yng nghyd-destun ehangach cyflwr anghynaliadwy y peirianwaith rhynglywodraethol yma yn y Deyrnas Unedig.

Mae hyn yn fwy na methiant unigolyn, Ddirprwy Lywydd; mae'n fethiant ar ran Llywodraeth. Wrth gwrs, mae'n iawn y dylai'r Cynulliad Cenedlaethol nodi ei ddyfarniad ar faint y dicter a'r siom a deimlir ynglŷn â'r penderfyniad a nodi pwy sy'n gyfrifol. Ond rhaid inni fynd ymhellach na hynny; rhaid inni feddwl sut y gellid unioni hyn ar gyfer y dyfodol. Dyna beth y mae gwelliant y Llywodraeth yn ei wneud, ac rwy'n gobeithio y bydd yr Aelodau yn ei gefnogi y prynhawn yma.