6. Dadl ar Gynnig Deddfwriaethol gan Aelod: Adeiladu tai lesddaliad preswyl

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:26 pm ar 27 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 4:26, 27 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf fi yn gyntaf ddiolch i'r rhai a siaradodd yn y ddadl a'r rhestr anochel sydd gennym o straeon arswyd am y system bresennol? A gaf fi hefyd ddiolch yn fawr iawn i Ysgrifennydd y Cabinet am yr ymrwymiad a wnaeth, a chredaf ei fod wedi symud ymhellach ymlaen i o leiaf ddechrau edrych ar realiti posibl deddfwriaeth? Roeddwn yn cytuno'n fawr â llawer o'r hyn a ddywedodd Ysgrifennydd y Cabinet, ond mae'n ymwneud â mater Comisiwn y Gyfraith a'r holl faterion ôl-weithredol. Y pwynt am yr argymhelliad penodol hwn mewn perthynas â deddfwriaeth yw ei fod yn dweud y gallwn gyfleu neges glir egwyddorol, a hefyd, gallwn glirio'r byrddau, gallwn ddefnyddio'r pwerau sydd gennym ar gyfer creu darn syml iawn o ddeddfwriaeth, gyda ffocws clir iawn, sy'n dweud yn y bôn, 'Digon yw digon—ni fydd rhagor o lesddaliadau mewn perthynas â pherchnogaeth ar dai a adeiladir o'r newydd.'

Y rheswm pam y dylem ddefnyddio'r pŵer hwnnw—fe fyddaf yn blwmp ac yn blaen am y peth—yw nad yw'r ymrwymiadau sydd gennym gan y sefydliadau adeiladu tai yn werth y papur y maent wedi eu hysgrifennu arnynt i fod yn onest. Ymhen pedair neu bum mlynedd, os gellir cynyddu anghenion proffidioldeb y cwmnïau hynny drwy gael lesddeiliadaeth, dyna fydd yn digwydd. Cwmnïau yw'r rhain. Rydym yn byw mewn cymdeithas gyfalafol, yn anffodus. Rydym yn byw mewn cymdeithas gyfalafol a diben y cwmnïau hyn yw gwneud cymaint â phosib o elw. Felly, mae angen inni sicrhau bod y materion hyn—boed yn fancio tir, crynhoi tir, uwchgynllunio, fel y mae'r cwmnïau hyn yn ei wneud, dros 10, 20, 30 mlynedd ymlaen llaw—rydym yn dileu, rydym yn diddymu'r posibilrwydd o lesddaliadau pellach yn dod yn ôl i aflonyddu arnom yn y dyfodol. Mae'n rhoi eglurder egwyddorol llwyr inni ac mae'n enghraifft o lle y gallwn ddefnyddio ein pwerau er budd ein pobl ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol. Onid dyna oedd diben Deddf cenedlaethau'r dyfodol? Mae'n ymwneud â chymryd camau, mae'n ymwneud â gwneud pethau sy'n diogelu cenedlaethau'r dyfodol mewn gwirionedd. A byddai darn byr, syml o ddeddfwriaeth fel hyn yn cyfrannu'n sylweddol at sefydlu'r egwyddor honno a'r eglurder hwnnw a byddai'n dangos bod gan y Cynulliad hwn bwerau a'i fod yn defnyddio'i bwerau er budd pobl Cymru.