3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus: Adroddiad Cynnydd ar 'Ein Cymoedd, Ein Dyfodol'

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:49 pm ar 10 Gorffennaf 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Isherwood Mark Isherwood Conservative 2:49, 10 Gorffennaf 2018

(Cyfieithwyd)

Yn ystod dadl mis Ionawr ar y cynllun cyflenwi 'Ein Cymoedd, Ein Dyfodol', nodais fod gwerth y nwyddau a'r gwasanaethau a gynhyrchir fesul pen o'r boblogaeth yn y gorllewin ac yn is-ranbarth y Cymoedd yn parhau ar y gwaelod ledled y DU, gyda chymoedd Gwent, yn ail yn unig i Ynys Môn, yr isaf yn y DU. Nodais hefyd fod adroddiad Sefydliad Bevan 'Tough times ahead? What 2018 might hold for Wales' wedi dweud bod y perfformiad diweithdra yn annhebygol o fod yn ddigon i hybu'r rhannau hynny o Gymru lle mae cyfradd diweithdra ymhell uwchlaw ffigur y DU, fel Merthyr Tudful a Blaenau Gwent. Roedd yn dweud hefyd nad oes dim i'w ennill o esgus fod popeth yn dda, ac y byddai'r perfformiad hwnnw yn annhebygol o helpu oedolion ifanc, gyda mwy nag un mewn wyth o'r rhai rhwng 16 a 24 oed yn ddi-waith yng Nghymru gyfan.

Mae'r cynllun hwn yn cynnwys cam gweithredu: gweithio gyda phobl sy'n byw ac yn gweithio yng Nghymoedd y de, a hefyd gweithio â bargeinion dinesig dinas-ranbarth Caerdydd a Bae Abertawe, Llywodraeth y DU, busnesau a'r trydydd sector. Ym mis Ionawr, gofynnais sut yr oeddech yn monitro i sicrhau, os credwch y dylech chi, bod hyn yn golygu gwir gydgynhyrchu, gan wyrdroi mater pŵer, os nad yw Llywodraeth Cymru am ailadrodd dulliau'r 18 mlynedd diwethaf, gan alluogi pobl a gweithwyr proffesiynol i rannu pŵer a gweithio mewn partneriaeth gyfartal.

Achos pryder yw'r datganiad heddiw gan Sefydliad Bevan sy'n dweud mai diafael yw'r rhaglen i gael adferiad i Gymoedd y de 'Ein Cymoedd, Ein Dyfodol' ac nid yw'n cyrraedd y rhai hynny sydd â'r angen mwyaf. Sut wnewch chi ymateb i'w datganiad heddiw bod hyn yn gyfystyr â mwy o'r un peth? Sut wnewch chi ymateb i'w datganiad nad oedd buddsoddiad yn ddiweddar yn Ffynnon Taf a Nantgarw yn ardaloedd craidd y Cymoedd? Rydych yn dweud bod 1,000 o bobl wedi cychwyn rhaglenni cyflogaeth. Faint o'r rheini sydd wedi eu cwblhau nhw? Faint o'r 1,000 hynny gafodd gyflogaeth? Sut ydych yn ymateb i ddatganiad Sefydliad Bevan heddiw fod y targed o gael 7,000 o bobl mewn cyflogaeth yn swnio'n drawiadol iawn? Os edrychwch chi ar hynny ychydig yn fanylach, nid yw'n uchelgeisiol iawn o gwbl. Mae'n golygu'r niferoedd a gyflawnwyd dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, ac os parhawn i wneud mwy o'r un peth, ni fydd y Cymoedd yn newid. Sut wnewch chi ymateb i'w datganiad bod diweithdra yn 25 y cant ymysg dynion ifanc mewn rhai ardaloedd, ac y collwyd swyddi mewn manwerthu a ffatrïoedd bach? A sut wnewch chi ymateb i'w datganiad eu bod yn synnu sut y gallai Llywodraeth Cymru fyw gydag amddifadedd fwy neu lai ar garreg y drws, heb ddigon o gynigion i hybu buddsoddiad a sgiliau?