Diolch ichi, Ddirprwy Lywydd. Mae'n ymddangos i mi fod ardaloedd menter wedi bod, efallai, yn gyfres o arbrofion sy'n seiliedig ar le a byddant yn parhau i gael eu hastudio ymhellach dros y blynyddoedd nesaf. Y wers glir hyd yma, rwy'n credu, yw bod budd gwirioneddol i wybod eich cryfderau a dod â phartneriaid at ei gilydd o amgylch gweledigaeth a rennir, ac rwy'n meddwl bod yn rhaid i'r wers hon fod yn sylfaen ar gyfer y dull newydd rhanbarthol o gyflawni datblygu economaidd y mae Llywodraeth Cymru yn ei ddatblygu.

Y cwestiwn a gyflwynais gyntaf yn y sylwadau agoriadol oedd hwn: a yw ardaloedd menter wedi hybu swyddi a thwf fel y cynlluniwyd iddynt ei wneud? Roedd peth ansicrwydd ai 'do' neu 'naddo' oedd yr ateb a chredaf fod Adam Price, yn ei gyfraniad, wedi manylu ychydig ar hynny, a hefyd o ran cael gafael ar y wybodaeth gan y Llywodraeth er mwyn craffu ar y maes hwn yn effeithiol. Rwyf am ddweud mai Adam Price, Mark Isherwood a David Rowlands a aeth i ymweld ag ardaloedd Eryri ac Ynys Môn, felly rwy'n falch iawn fod pob un o'r Aelodau wedi rhoi sylw helaeth i'w hymweliadau yn eu cyfraniadau. Nid yw'n syndod fod Joyce Watson wedi tynnu sylw at brosiect a bwrdd Dyfrffordd y Ddau Gleddau yn y rhan honno o'r rhanbarth y mae'n ei gynrychioli.

Sylwais fod David Rowlands wedi canolbwyntio ychydig ar fater creu swyddi yn erbyn costau, sy'n rhywbeth na fanylais arno yn fy sylwadau agoriadol, ond mae hyn yn rhywbeth yr edrychodd y pwyllgor arno'n eithaf helaeth. Roedd gan Ysgrifennydd y Cabinet, efallai, ffigurau gwahanol a gyflwynodd o ran hynny, ond credaf efallai fod hyn yn tynnu sylw at y modd na fu'r dull tameidiog o rannu gwybodaeth yn ddefnyddiol iawn. Ond roeddwn yn fodlon iawn gydag ymateb Ysgrifennydd y Cabinet ar wella dangosyddion a mesurau perfformiad. Credaf fod hynny i'w groesawu'n fawr iawn wir, ac rwy'n hapus iawn gyda'r sylwadau hynny.

Canolbwyntiodd Mark Isherwood ar nifer o feysydd. Roeddwn yn arbennig o falch iddo ganolbwyntio ar fater yr unedau masnachol sydd ar gael, ac argaeledd eiddo a thir. Mae hwn yn fater a godwyd gan nifer o ardaloedd menter, er syndod i mi, oherwydd mae hon yn broblem benodol yn fy etholaeth i, ac roeddwn yn meddwl efallai ei bod yn un sy'n perthyn i ganolbarth Cymru, ond nid yw hynny'n wir, mae'n broblem ledled Cymru—yn y gogledd, yn y de, yn y gorllewin. Gwn fod y pwyllgor yn awyddus iawn i ddod yn ôl at fater argaeledd tir, argaeledd eiddo, unedau masnachol a'r gefnogaeth gan Lywodraeth Cymru i adeiladu unedau masnachol yn ogystal. Rwy'n sylweddoli bod Ysgrifennydd y Cabinet yn dod i fy etholaeth yr wythnos ar ôl nesaf i gyfarfod â busnesau sy'n wynebu'r anhawster hwn—busnesau sydd eisiau ehangu ond na allant ehangu am nad oes unedau masnachol ar gael ar eu cyfer.

Hoffwn ddiolch yn arbennig i holl gadeiryddion yr ardaloedd menter am eu cydweithrediad, ac yn enwedig i John Idris Jones a Neil Rowlands am eu cymorth wrth drefnu ymweliadau â'u hardaloedd. Hoffwn ddiolch i holl aelodau'r pwyllgor a gymerodd ran yn y ddadl hon y prynhawn yma, a holl aelodau'r pwyllgor am eu gwaith; a hefyd, wrth gwrs, diolch am y gefnogaeth wych a gawsom gan y gwasanaethau pwyllgor, fel bob amser, a gyfrannodd tuag at ein adroddiad. Hoffwn ddiolch hefyd i bawb a roddodd dystiolaeth naill ai'n ysgrifenedig neu ar lafar. Rwy'n ddiolchgar iawn. Rwy'n ddiolchgar iawn i bawb a gymerodd ran yn y ddadl y prynhawn yma. Diolch, Ddirprwy Lywydd.