Gallwn ni gytuno ar rai pethau. Mae llawer o'r hyn a ddywedodd llefarydd y Ceidwadwyr, rwy’n meddwl, yn gwneud llawer o synnwyr, a dyma pam rwy’n gobeithio y gallwn ni gydweithio â CLlLC a bwrw ymlaen â rhaglen ddiwygio mewn modd sy’n gwneud mwy na dim ond edrych ar y strwythurau, ond sydd hefyd yn edrych ar sut yr ydym ni’n gweithio gyda'n gilydd fel Llywodraeth a systemau llywodraethu o fewn y wlad hon. Rwy’n cytuno bod llawer o gymhlethdod, ac rwy’n cytuno, ac rwy’n gwybod bod fy nghyd-Aelodau yn y Llywodraeth yn cytuno, mai un amcan sydd ei angen arnom ni wrth fwrw ymlaen â’r materion hyn yw symleiddio’r strwythurau presennol, a symleiddio'r prosesau presennol, i wneud y Llywodraeth yn briodol a heb fod mor fawr ag efallai y gallwn ni. Byddwn ni’n bwrw ymlaen â hyn mewn ffordd a fydd yn edrych yn glir ar y mathau o strwythurau sydd ar waith, ond rwy’n gobeithio na fydd hynny’n gyfyngedig i ddadl sych a diffrwyth am naill ai nifer yr awdurdodau lleol sydd gennym ni yn y wlad hon nac am ffiniau’r awdurdodau lleol hynny. Rwy’n gobeithio y gallwn ni gael sgwrs lawer mwy ysgogol am y mannau gorau o gyflenwi gwasanaethau a’r ffyrdd gorau o gyflenwi gwasanaethau i ddinasyddion.

Ac rwy'n meddwl, os caf i ddweud hyn, mai lle rwy’n anghytuno â llefarydd y Ceidwadwyr yw ei diffyg pwyslais ar y dinesydd ac ar le a hawliau'r dinesydd. Rydym ni i gyd yn bodoli i wasanaethu pobl y wlad hon. Mae awdurdodau lleol a'r Llywodraeth hon a'r lle hwn yn bodoli i wasanaethu pobl, a dylem ni ganolbwyntio ein meddyliau ar y bobl yr ydym ni’n eu gwasanaethu, nid dim ond ar y strwythurau sy'n bodoli er mwyn darparu'r gwasanaethau hynny.

Felly, dewch imi ddweud hyn: nid yw'n iawn i awgrymu bod y broses hon wedi creu cythrwfl neu ansefydlogrwydd, neu ei bod hi’n ansensitif, sef y geiriau a ddefnyddiodd y Ceidwadwyr. Yn wir, un mater rwyf i’n clywed amdano’n gyson, ac sy’n cael ei roi ger fy mron yn gyson, gan bobl fel gweithwyr gwasanaethau cyhoeddus a gan arweinwyr etholedig ledled y wlad yw effeithiau caledi ar eu cyllidebau a'u gallu i gyflenwi gwasanaethau. Yn yr holl ddadleuon rydym ni wedi eu cael yma—ac rwyf wedi dweud hyn wrthi hi o'r blaen, ac rwy’n mynd i’w ddweud wrthi unwaith eto, mae arnaf ofn—does dim un arweinydd awdurdod lleol, dim un, ledled Cymru yn dweud mai’r hyn sydd ei angen arnom ni yng Nghymru yw'r math o bolisïau Ceidwadol a ddarperir yn Lloegr. Does neb yn dweud hynny—neb o gwbl. Rwy’n meddwl ei bod hi’n deg dweud y gall hi ddarllen yr ymgynghoriadau drwy gydol ei thoriad haf, ond mai ychydig iawn o dystiolaeth o hynny y bydd hi’n ei gweld yn unrhyw un o'r ymatebion a gawsom. Yr hyn yr hoffem ni allu ei wneud, fodd bynnag, yw gwneud rhywbeth sy'n wahanol iawn. Hoffem ni gymryd y gorau o’r gweithio cydweithredol a rhanbarthol y mae hi'n ei ddisgrifio, ac rwy’n derbyn bod hynny'n rhan bwysig a chanolog o sut i ddatblygu'r rhain. Hoffem ni roi grym i awdurdodau lleol, ond hoffem ni roi grym i bobl leol hefyd. Hoffem ni allu sicrhau nawr ein bod ni’n darparu'r mathau o strwythurau yng Nghymru sy'n briodol i wlad sydd â Llywodraeth ddatganoledig, ac sy’n briodol i wlad o 3 miliwn o bobl. Rwy’n gobeithio y gallwn ni wneud hynny mewn ymgynghoriad â’n gilydd, ac y byddwn ni’n gweld rhaglen ddiwygio lawer mwy o faint, mwy pellgyrhaeddol a mwy pellweledol sy’n mynd y tu hwnt i sgwrs sych a diffrwyth am nifer yr awdurdodau lleol yng Nghymru.