Part of the debate – Senedd Cymru am 5:43 pm ar 17 Gorffennaf 2018.
A gaf i ddiolch i David Rowlands am ei gyfraniad, am ei gwestiynnau ac am ei sylwadau? Yn gyntaf, fe ddylwn i ddweud bod cwynion ynglŷn â gwasanaethau rheilffordd oherwydd nifer o resymau, ac er y byddwn yn cytuno bod llawer o'r ffactorau hynny yn ymwneud â'r rhwydwaith, maent hefyd yn ymwneud â rheoli gwasanaethau, ac nid wyf yn meddwl y dylai perfformiad gwael gael ei briodoli i gyfrifoldebau y gellid eu trosglwyddo i Network Rail yn unig. Wedi dweud hynny, fel y nodais yn fy natganiad, mae problem ddifrifol â'r seilwaith rheilffyrdd, sy'n gwegian yng Nghymru, lle mae gennym ni o hyd, mewn rhai rhannau, signalau Fictoraidd â llaw, a lle mae gennym ni 200 o ffyrdd yn cau bob dydd oherwydd croesfannau ffordd, ac nid yw hyn yn dderbyniol. Felly, er fy mod yn derbyn bod y cwynion, yn rhannol, oherwydd y seilwaith rheilffyrdd, hoffwn ailadrodd hefyd fod nifer o gŵynion hefyd yn ymwneud â rheolaeth y gwasanaethau mewn gwirionedd.
O ran HS2, wel, mae'r Aelod yn iawn i dynnu sylw at gost ryfeddol HS2, ond mae'n werth dweud, er y bydd y seilwaith ei hun wedi'i leoli yn Lloegr, bydd hefyd yn gwasanaethu teithwyr, busnesau ac economïau rhanbarthol yng Nghymru. Tynnais sylw at y ffigur yn gynharach o fudd posibl HS2 i economïau'r rhanbarth, yn enwedig y gogledd, lle gallai lleoedd fel Sir y Fflint weld cynnydd mewn allbwn o fwy na £30 miliwn; ac mae'r un peth yn wir am Sir Ddinbych. Gallai Wrecsam weld cynnydd mewn allbwn o fwy na £17 miliwn; yn yr un modd â lleoedd megis Conwy; a byddai rhannau eraill o'r gogledd hefyd yn gweld—os cymhwysir yr ateb cywir yn Crewe—welliannau sylweddol ym mherfformiad eu heconomïau perthnasol. Ond mae hefyd yn hanfodol nad ydym yn edrych ar HS2 ar wahân i bob seilwaith rheilffordd arall.
Er fy mod yn parhau i gefnogi HS2, erys fy mhryderon bod achos busnes ar gyfer rhaglen gwerth £30 miliwn wedi cael sêl bendith, a byddwn i'n dweud efallai na fyddech yn cael sêl bendith ar gyfer achos busnes oni bai eich bod yn gogwyddo o blaid cymeradwyo'r prosiect yn y pen draw, ac y byddai rhaglen Crossrail 2 yn llyncu swm enfawr o fuddsoddiad, a hynny ar gyfer rhanbarth sydd eisoes wedi elwa gryn dipyn ar Crossrail 1 a llawer o welliannau eraill i wasanaethau. Felly, mae'n gwbl hanfodol nad ydym yn edrych ar HS2 ar ei ben ei hun, ond ein bod ni hefyd yn myfyrio ar y buddsoddiad ehangach ledled y DU, sydd, yn anffodus, fel yr wyf i wedi'i nodi, yn rhy aml wedi ei ganolbwyntio yn ne-ddwyrain Lloegr.
Rwy'n meddwl ei bod yn bwysig gwahaniaethu rhwng y gwahaniaeth barn a safbwyntiau sydd gennyf gyda'r Ysgrifennydd Gwladol ynghylch ail-fapio gwasanaethau. Nid yw'n cytuno â mi ar hynny. Fodd bynnag, o ran gwelliannau seilwaith, y prosiectau hynny a nodwyd ganddo ef ei hun yw'r rhai y mae'r Athro Barry wedi bod yn gweithio arnynt; ac felly, o ganlyniad, maent yn brosiectau sydd fwyaf tebygol o gael caniatâd gan yr adran drafnidiaeth. Rwy'n credu mai ein swyddogaeth ni yw adeiladu achos ar gyfer pob un o'r prosiectau hynny er mwyn i Lywodraeth y DU fethu â dadlau â'r cymhelliad i wneud y buddsoddiad sydd ei angen arnom.