Part of the debate – Senedd Cymru am 6:31 pm ar 17 Gorffennaf 2018.
Rwy’n mynd i ddechrau â'ch pwynt olaf, oherwydd gwnaeth eich cyd-Aelod Rhun ap Iorwerth hefyd sôn am strwythuro ac ailstrwythuro a beth y gallai hynny ei olygu. Dydw i ddim yn glir o gwbl beth rydych chi’n ei gynnig o ran ailstrwythuro’r bwrdd iechyd, oherwydd mae angen inni fod yn glir ynghylch a ydych chi’n sôn am fwy nag un bwrdd iechyd, sut y byddai’n cael ei gyflawni a sut y byddai hynny’n darparu gwell gofal. Dyna'r her yma: os ydych chi’n chwalu’r sefydliad presennol, yr her y mae hynny’n ei greu. A dydw i ddim yn credu y byddai hynny’n darparu gwell gofal iechyd, yn sicr am gyfnod canolig. Rhaid i'r pwyslais fod ar wella nawr.
Rwyf i wedi sôn lawer gwaith wrth ateb cwestiynau a grybwyllwyd heddiw am y cymorth a’r ymyrraeth ychwanegol a ddarperir i'r bwrdd iechyd, ac rwyf i wedi ymddiheuro ar nifer o achlysuron y tu mewn a thu allan i'r Siambr hon am yr effaith ar deuluoedd lle mae’n amlwg nad yw gofal iechyd wedi'i gyflenwi at y safon y mae pobl yn ei ddisgwyl ac y mae ganddyn nhw'r hawl i’w ddisgwyl. Rydym ni wedi gwneud y peth iawn drwy gynnal yr adolygiadau hyn dros gyfnod lle y gallan nhw gael mynediad at ddigon o wybodaeth i ddarparu adroddiad sylweddol a rhesymegol ar dystiolaeth sylweddol. Mae'n ddrwg gen i ei fod cymryd cymaint o amser ag y mae, ond byddai wedi bod yn hollol anghywir i wleidydd ymyrryd i ddweud, 'Darparwch yr adroddiad hwn yn gyflymach.' Byddai hynny'n fater o fodloni fy muddiannau i, ac nid buddiannau'r cyhoedd sy'n cael gofal iechyd yn y gogledd, neu gyflenwi’r gofal hwnnw.
O ran y sicrwydd sydd i'w ddarparu, rwyf eisoes wedi nodi bod mesurau arbennig—. Rwyf wedi nodi fframwaith gwella ar gyfer y 18 mis nesaf. Darperir hynny. Darperir y sicrwydd gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru, Swyddfa Archwilio Cymru a phrif weithredwr GIG Cymru. Nid ar gyfer fy nghyfleustra i y caiff hynny ei gyflenwi; caiff ei gyflenwi gydag asesiad gonest o'r cynnydd a wnaethpwyd, neu fel arall. Ac fe welwch chi o’r adroddiadau blaenorol ar fesurau arbennig nad oes dim byd wedi’i wneud i danseilio beirniadaeth neu ganmoliaeth lle cafodd y gwasanaeth ei symud. Felly, mae’r gonestrwydd hanfodol ynghylch yr hyn sy'n digwydd yno eisoes. Rwy’n cymryd o ddifrif beth sydd gan y staff i’w ddweud, boed yn dda, yn ddrwg neu'n ddifater, a phan fyddaf yn ymweld â chyfleusterau gofal iechyd ledled y wlad, mae’r staff yn uniongyrchol ac yn onest â mi, gan gynnwys pan fyddan nhw'n meddwl nad yw pethau’n ddigon da. Mae hynny wedi bod yn wir bob tro imi ymweld â’r gogledd hefyd.
Byddwn yn dweud, o ran gwelededd, fy mod i’n meddwl ei bod yn anghywir dweud bod y bwrdd iechyd yn anweledig. Mewn gwirionedd, mae Donna Ockenden ei hun yn cydnabod bod ystod o unigolion allweddol sy’n weladwy. Mae hi’n galw ar weddill y bwrdd i fod yr un mor weladwy. Ond fe wnaf i’r pwynt penodol hwn, gan eich bod chi wedi sôn am atgof gan nyrs oddi mewn i’r bwrdd iechyd ei hun: y gwir yw bod y cyfarwyddwr nyrsio yn cael canmoliaeth eang o fewn y proffesiwn, o fewn y gogledd a thu hwnt, ac mae hi'n gymeriad gweladwy iawn. Bob tro yr ydw i wedi ymweld â hi, mae hi nid yn unig wedi cael cydnabyddiaeth gan nyrsys eraill, ond mae hi cydnabod y nyrsys hynny ei hun ac wedi cael sgwrs â nhw, ac mae'r parch sydd yno’n amlwg. Dydych chi ddim bob amser yn gweld hynny ym mhob maes, ac rwyf i wir yn meddwl bod y lefel honno o aeddfedrwydd sydd ei hangen arnom ni wrth ddisgwyl gwelliant, ond am wneud hynny mewn ffordd resymol—bod yn rhaid inni adfer hynny yn y ffordd yr ydym ni’n trafod y materion hyn. Ddylai hynny ddim lleihau arwyddocâd y gwaith craffu rwyf i’n disgwyl ei wynebu.