Melinau Traethawd

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:20 pm ar 18 Medi 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:20, 18 Medi 2018

(Cyfieithwyd)

Wel, yn gyntaf, a gaf i awgrymu i'r Aelod y gallai gael gyrfa fel egin ymchwilydd preifat—[chwerthin.]os na fydd hyn yn gweithio iddo ef, ond rwy'n siŵr y gwnaiff. Ac yn ail, mae'n codi mater pwysig. O ble y mae myfyrwyr yn cael yr arian, dydw i ddim yn gwybod, ond mae llên-ladrad wedi bod yn broblem mewn addysg uwch ers i addysg uwch fod yno, ond mae wedi gwaethygu, does dim dwywaith am hynny.

Gofynnodd y cwestiwn—'deddfwriaeth ledled y DU'. Rwy'n agored i'r syniad hwnnw. Rwy'n credu bod yn rhaid iddi fod ledled y DU—dydw i ddim yn credu y byddai'n gweithio yng Nghymru yn unig. Rwy'n agored i'r syniad hwnnw, ond credaf fod angen i brifysgolion, wrth gwrs, gymryd camau eu hunain i weld a yw hyn yn gweithio yn gyntaf, ac y maen nhw, a bod yn deg—mae nifer o wiriadau yn cael eu rhoi ar waith gan brifysgolion. Ond os nad yw hynny'n gweithio yn y tymor hir, yna er lles uniondeb y system addysg uwch, efallai y bydd angen deddfwriaeth wedyn.

Mae'n risg enfawr i fyfyrwyr. Os ydych chi'n cael eich dal yn gwneud hyn, nid y llên-ladrad yn unig, mae'n gyfaddefiad o anonestrwydd, a bydd hyn gyda chi am weddill eich bywyd. Felly, mae risgiau enfawr i fyfyrwyr. Ond os yw'r prifysgolion yn credu, gan mai mater iddyn nhw yn bennaf yw hyn, fod hon yn broblem y tu hwnt i'w rheolaeth nhw, yna gall yr opsiwn deddfwriaethol ddod i'r amlwg.