8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gynlluniau Llywodraeth Cymru i ddelio â phroblem melinau traethawd? OAQ52612

Rwy'n bryderus ynghylch canfyddiadau'r astudiaeth gan Brifysgol Abertawe sy'n dangos cynnydd i'r defnydd o felinau traethawd. Cyhoeddwyd canllawiau newydd gan yr Asiantaeth Sicrhau Ansawdd a byddwn yn parhau i weithio gyda phartneriaid i ystyried pa gamau pellach y gellir eu cymryd.

Dim ond tua awr yn ôl, ymwelais ag editmygrammar.co.uk, sy'n wefan sy'n dweud ei bod yn cynnig cymorth diogel a dibynadwy i academyddion, a chan esgus bod yn fyfyriwr israddedig blwyddyn gyntaf, cefais sgwrs ar-lein gyda dyn o'r enw 'Frank McAllister', a ddisgrifiodd ei hun fel uwch gynghorydd academaidd. Aeth y sgwrs fel hyn: Gofynnais iddo, 'A ydych chi'n ysgrifennu traethodau?', a dywedodd, 'Ydym, yn sicr gallwn gwblhau eich traethawd i chi.' Dywedais, 'A gaf i fy nal yn twyllo?' Meddai ef, 'Na, fyddwch chi byth yn cael eich dal, oni bai eich bod chi'n dweud wrth rywun eich hun.' Felly, rwy'n dweud wrthych chi i gyd nawr. Ac yna gofynnais, 'A wnewch chi ysgrifennu'r holl beth i mi?', a dywedodd Frank McAllister, 'Gwnaf'. A dywedais i, 'Faint?', a dywedodd mai £250 oedd cost wreiddiol y traethawd, ond rydym ni'n cynnig gostyngiad hyrwyddo a gallwch chi ei gael am £120, a byddwch yn cael cysylltiad gyda'r awdur am hynny.'

Mae'n ddechrau tymor academaidd newydd, ac rydych chi wedi nodi, Prif Weinidog, astudiaeth Prifysgol Abertawe a ddywedodd bod un o bob saith yn cyfaddef talu am eu traethodau. Mae gwledydd eraill wedi cyflwyno deddfwriaeth. A ydych chi'n credu y byddai deddfwriaeth y DU gyfan yn briodol ac a wnewch chi gysylltu a thrafod gyda Llywodraeth y DU i wneud hynny?

Wel, yn gyntaf, a gaf i awgrymu i'r Aelod y gallai gael gyrfa fel egin ymchwilydd preifat—[chwerthin.]—os na fydd hyn yn gweithio iddo ef, ond rwy'n siŵr y gwnaiff. Ac yn ail, mae'n codi mater pwysig. O ble y mae myfyrwyr yn cael yr arian, dydw i ddim yn gwybod, ond mae llên-ladrad wedi bod yn broblem mewn addysg uwch ers i addysg uwch fod yno, ond mae wedi gwaethygu, does dim dwywaith am hynny.

Gofynnodd y cwestiwn—'deddfwriaeth ledled y DU'. Rwy'n agored i'r syniad hwnnw. Rwy'n credu bod yn rhaid iddi fod ledled y DU—dydw i ddim yn credu y byddai'n gweithio yng Nghymru yn unig. Rwy'n agored i'r syniad hwnnw, ond credaf fod angen i brifysgolion, wrth gwrs, gymryd camau eu hunain i weld a yw hyn yn gweithio yn gyntaf, ac y maen nhw, a bod yn deg—mae nifer o wiriadau yn cael eu rhoi ar waith gan brifysgolion. Ond os nad yw hynny'n gweithio yn y tymor hir, yna er lles uniondeb y system addysg uwch, efallai y bydd angen deddfwriaeth wedyn.

Mae'n risg enfawr i fyfyrwyr. Os ydych chi'n cael eich dal yn gwneud hyn, nid y llên-ladrad yn unig, mae'n gyfaddefiad o anonestrwydd, a bydd hyn gyda chi am weddill eich bywyd. Felly, mae risgiau enfawr i fyfyrwyr. Ond os yw'r prifysgolion yn credu, gan mai mater iddyn nhw yn bennaf yw hyn, fod hon yn broblem y tu hwnt i'w rheolaeth nhw, yna gall yr opsiwn deddfwriaethol ddod i'r amlwg.

Diolch i'r Prif Weinidog.