4. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes: Adroddiad Cynnydd ar y Cynllun Cyflogadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 18 Medi 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 3:56, 18 Medi 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Llywydd. Ym mis Mawrth eleni, fe wnaethom ni gyhoeddi cynllun cyflogadwyedd traws-lywodraethol a oedd yn nodi ein gweledigaeth o wneud Cymru yn economi cyflogaeth lawn, uwch-dechnoleg, â chyflogau uchel. Cyflwynodd y cynllun hwnnw strategaeth uchelgeisiol i greu gweithlu hyfforddedig a chynhwysol iawn, yn un a all ymateb yn effeithiol i anghenion sgiliau cenedlaethol a rhanbarthol, ac sy'n addasu'n dda ar gyfer gwaith yn y dyfodol.

Wrth wraidd yr uchelgais hon, rydym wedi ymrwymo i helpu pawb i gyflawni eu potensial yn llawn drwy gyflogaeth ystyrlon, beth bynnag eu gallu, cefndir, rhyw neu ethnigrwydd. Gwnaeth y cynllun hi'n glir hefyd i gyflogwyr fod ganddyn nhw gyfrifoldeb i feithrin, hyfforddi a chynnal eu gweithwyr i sicrhau bod dyfodol y gweithlu yng Nghymru yn un sefydlog a chydnerth. Mewn cysylltiad agos â'r cynllun gweithredu economaidd hwnnw, rydym wedi sicrhau, gyda'n gilydd, ein bod yn ysgogi twf cynhwysol, ein bod yn gwella cynhyrchiant a'n bod yn dechrau paratoi i ddiogelu ein heconomi yn erbyn yr heriau hynny yn y dyfodol.

Roedd rhaglen eang o gamau gweithredu ac ymrwymiadau yn cael eu nodi gennym yn y cynllun cyflogadwyedd, yn ogystal â thargedau 10 mlynedd eang, er mwyn cyflawni'r weledigaeth honno dros Gymru. Chwe mis wedi hynny—a dim ond chwe mis a fu—rwy'n falch o gyhoeddi ein hadroddiad cyntaf ar gynnydd o ran cyflawni ein cynllun cyflogadwyedd. Mae'r adroddiad yn nodi'r uchafbwyntiau dros y chwe mis diwethaf, sy'n arddangos ein cyflawniadau allweddol hyd yn hyn, yn ogystal â rhoi rhagflas o'r gwaith sy'n mynd rhagddo a datblygiadau sydd eto i ddod.

Un o'r pethau yr ydym wedi eu gwneud yw lansio cronfa £10 miliwn newydd i ddatblygu sgiliau a fydd yn hybu'r ddarpariaeth ranbarthol o sgiliau ac yn anelu at y bylchau sgiliau. Rydym wedi gwahodd ceisiadau o bob cwr o Gymru, a bydd y rhai a fu'n llwyddiannus yn dechrau'r ddarpariaeth y mis hwn ar gyfer y flwyddyn academaidd hon.

Rydym yn gwneud cynnydd hefyd ar gwblhau adolygiad radical o'r fformiwla ariannu bresennol ar gyfer addysg bellach. Byddwn yn ceisio gweithredu'r newidiadau yn y flwyddyn academaidd 2019-20 i wneud y system yn fwy effeithlon ac, unwaith eto, yn fwy hyblyg ar gyfer anghenion sgiliau'r rhanbarthau. 

Mae ein rhaglen prentisiaethau yn dal i fynd o nerth i nerth, yn darparu cyfleoedd o ansawdd uchel erbyn hyn mewn sectorau newydd, gan gynnwys therapïau clinigol a gwyddorau gofal iechyd. Erbyn diwedd y flwyddyn hon, rydym yn bwriadu treialu cynllun prentisiaeth newydd o fewn y sector coedwigaeth a fydd yn helpu i fynd i'r afael ag anghenion sgiliau a recriwtio yn y dyfodol ar gyfer diwydiant coed wedi'i adfywio. 

Mae gennym fenter gwerth £2 miliwn i dreialu dull o roi cymorth lleoliad wedi'i deilwra i'r unigolyn, ac mae hynny wedi dechrau eisoes. Bydd yn cefnogi 450 o unigolion sydd yn dioddef oherwydd materion iechyd meddwl ysgafn a chymedrol, gan eu helpu i fanteisio ar gymorth gydag iechyd meddwl a chyflogadwyedd mewn ffordd gydgysylltiedig. Felly, mae hynny'n gweithio gydag uned gwaith ac iechyd Llywodraeth y DU a'r Ganolfan Byd Gwaith, ac mae'r arbrawf hwn yn cynnig cyfle arloesol i integreiddio gwasanaethau gofal iechyd a chyflogadwyedd. 

Wrth hanfod ein dull newydd o weithredu cymorth cyflogadwyedd sydd wedi'i deilwra i unigolion, rydym yn gwneud cynnydd ardderchog yn datblygu dull mwy syml o gael gafael ar gyngor a chymorth, ac rydym yn gwneud hynny drwy borth y cyngor cyflogaeth, a gaiff ei lansio ym mis Chwefror y flwyddyn nesaf. Caiff hynny ei gyflawni gan Gyrfa Cymru. Bydd ein rhaglen newydd o gymorth cyflogadwyedd, Cymru'n Gweithio, yn cael ei chyflwyno drwy'r porth hwnnw ac, unwaith eto, bydd yn barod ar gyfer ei lansio y flwyddyn nesaf. Mae caffael y contractwyr ar gyfer cyflwyno Cymru'n Gweithio yn mynd rhagddo ers amser, a disgwylir y caiff y contractau eu dyfarnu ym mis Tachwedd. Rydym yn parhau i ddatblygu cynigion gyda Gyrfa Cymru o ran ffurf a darpariaeth y porth.