5. Dadl ar Adroddiad Pwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau: Gwaith Craffu ar ôl Deddfu ar Ddeddf Teithio Llesol (Cymru) 2013

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:36 pm ar 19 Medi 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Russell George Russell George Conservative 4:36, 19 Medi 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Roedd hi'n ddiddorol—nid oeddwn wedi ystyried y ffaith mai 11 mlynedd yn ôl y cyflwynwyd y ddeiseb, gyda Lee Waters yn cyflwyno'r ddeiseb honno, nid fel Aelod o'r sefydliad ar y pryd, ond ar ran y bobl a'i llofnododd, a mai dyna oedd dechrau'r daith i deithio llesol.

Hoffwn ddiolch i bawb a roddodd dystiolaeth i'n hymchwiliad a'r rhai a fynychodd y grwpiau ffocws, ac wrth gwrs i'r 2,500 o bobl a ymatebodd i arolwg ein pwyllgor, ac a ddywedodd yn glir iawn beth oedd y rhwystrau i deithio llesol, sef diogelwch—mater y canolbwyntiodd Ysgrifennydd y Cabinet arno yn ei gyfraniad, roeddwn yn falch o glywed. Hoffwn ddiolch i bob aelod o'r pwyllgor am eu cyfraniadau heddiw, a hefyd i dîm clercio'r pwyllgor, yn ogystal â'r tîm allgymorth, am eu cymorth mawr.

Canolbwyntiodd Mark Isherwood ar gydgynhyrchu fel ffordd o alluogi beicwyr a cherddwyr i helpu i lunio seilwaith, a chredaf fod hynny'n arbennig o bwysig. Wrth gwrs, cawsom argymhelliad ar y pwynt hwn, a chefais fy atgoffa, pan siaradodd Julie Morgan, am lwybr Taf. Cawsom enghraifft, mewn gwirionedd, gan un tyst a ddywedodd wrthym am y rhwystrau ffisegol ar lwybr Taf a oedd yn ei atal rhag defnyddio ei feic a addaswyd ar y llwybr hwnnw. Byddai cydgynhyrchu wedi atal yr angen i symud y rhwystrau hynny ar ôl y digwyddiad ar gost ychwanegol.

Rwy'n credu bod Adam Price wedi sôn yn briodol am enghraifft Copenhagen, ond byddai'n afrealistig iawn yn fy marn i inni ddisgwyl y newid sylweddol sydd ei angen arnom dros nos, neu dros bum mlynedd hefyd. Ni fyddai neb yn disgwyl i Gaerdydd droi'n Copenhagen dros nos, ond byddem yn disgwyl i fwy fod wedi digwydd ac i fwy o gynnydd fod wedi'i wneud. Ond credaf fod Adam yn gywir i nodi, yn amlwg, fod Copenhagen ar un adeg yn arfer bod lle'r ydym ni.

Lee Waters, diolch am eich cyfraniad. Wrth gwrs, roeddech yn aelod gwerthfawr o'r pwyllgor ar yr adroddiad hwn, ac wrth lunio ein hadroddiad a'n hargymhellion. Ni wnaf sylwadau ar y term 'disylwedd' a gafodd ei drafod ychydig o weithiau, ond buaswn yn cytuno â David Melding fod y defnydd cynyddol o 'derbyn mewn egwyddor' mewn perthynas ag argymhellion pwyllgor yn rhwystredig iawn. Nid wyf yn credu bod hyn yn dda i graffu, a rhaid imi ddweud fy mod yn gobeithio y bydd Gweinidogion yn ystyried y defnydd o 'derbyn mewn egwyddor'—rwy'n falch fod Ysgrifennydd y Cabinet yn ysgwyd ei ben i gytuno â hynny, felly rwy'n hapus o weld hynny.

Vikki Howells, nid oeddwn wedi sylweddoli cymaint o dwneli rheilffordd sydd yna yn eich etholaeth chi, felly diolch i chi am eich cyfraniad. Jenny Rathbone, rydych yn fath o aelod mabwysiedig o'n pwyllgor—rydych yn siarad ar y rhan fwyaf o'n hadroddiadau pwyllgor, rwy'n falch o ddweud. Fe wnaethoch y pwynt eich bod yn falch fod Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg yma, sy'n atgyfnerthu'r pwynt, rwy'n credu, fod hon yn ddeddfwriaeth drawsbynciol nad yw'n perthyn yn unig i Ysgrifennydd y Cabinet dros yr economi a'r seilwaith.

Credaf ei bod hi'n iawn inni fod yn gadarnhaol fod teithio llesol yng Nghymru wedi dechrau ar ei daith, ond ar gyfer y camau nesaf mae angen i wleidyddion etholedig, yn y Llywodraeth ac mewn llywodraeth leol gymryd cyfrifoldeb—ac rwy'n derbyn her Ysgrifennydd y Cabinet i bawb ohonom ni yn ogystal. Credaf fod angen inni ddangos arweiniad i'n cymunedau, mae angen inni weithio gyda phobl leol i ddatblygu'r llwybrau teithio llesol a ddymunant, ac mae angen inni ddarparu'r arian sydd ei angen, a chredaf mai dyna oedd casgliad cyfraniad David Rowlands. Mae angen inni gael yr adnoddau i adeiladu seilwaith effeithiol a chefnogi'r newid diwylliannol yr ymrwymodd y Cynulliad hwn iddo pan basiodd y Ddeddf teithio llesol. Mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi dweud ei fod yn credu bod y Ddeddf hon wedi bod yn llwyddiannus, ond rwy'n gobeithio ymhen pum mlynedd y gallwn edrych yn ôl ar y degfed pen-blwydd ac y gall pawb ohonom gytuno bryd hynny fod y Ddeddf teithio llesol wedi bod yn ddeddfwriaeth lwyddiannus. Mae gennym Ddeddf sydd â photensial i drawsnewid y ffordd y mae Cymru yn symud. Nawr mae angen inni weithredu fel bod Cymru yn teithio'n llesol mewn ffordd a all drawsnewid ein hiechyd a'n lles. Diolch, Ddirprwy Lywydd.