Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:44 pm ar 2 Hydref 2018.
Wel, yn gyntaf oll, a gaf i ei groesawu—[Chwerthin.]—fel arweinydd Plaid Cymru, gyda hwn, wrth gwrs, ei gwestiwn cyntaf? Ef yw'r degfed arweinydd plaid yr wyf i wedi ei wynebu ar draws y Siambr hon, sy'n dweud rhywbeth wrthych chi am lwyddiant Llywodraeth Lafur Cymru o ran aros mewn Llywodraeth am y cyfnod hwnnw.
A gaf i hefyd dalu teyrnged i'w ragflaenydd, Leanne Wood? Mae Leanne yn rhywun y gwnaethom ni—. Wel, cawsom frwydrau ar draws y Siambr hon a'r tu allan, ond nid oedd dim ohono erioed yn bersonol, a gwn yn sicr ei bod hi wedi gwneud llawer iawn dros sefyllfa menywod ym myd gwleidyddiaeth yng Nghymru, a gwn bod ganddi lawer iawn i'w gynnig i'n gwlad o hyd. [Cymeradwyaeth.]
Gadewch i ni gymharu a chyferbynnu yn y fan yma. Mae diweithdra yn 3.8 y cant. Mae hynny'n is na chyfartaledd y DU, ac roedd yn rhywbeth na allai neb erioed wedi meddwl byddai'n digwydd 10 neu 15 mlynedd yn ôl, ond dyna'r gwir amdani. Rydym ni wedi gweld y ffigurau uchaf, y ffigurau gorau, ar gyfer buddsoddi uniongyrchol o dramor ers 30 mlynedd, gyda phrosiectau buddsoddi ar hyd a lled Cymru sydd wedi dod â llawer iawn o swyddi i Gymru—ac, yn bwysig, swyddi hynod fedrus hefyd, nid swyddi sydd yma oherwydd bod cyfraddau cyflog yn isel. Os edrychwn ni ar addysg, mae'r hyn yr ydym ni wedi ei wneud o ran cynorthwyo ein myfyrwyr, yr hyn yr ydym ni wedi ei wneud o ran codi safonau yn ysgolion Cymru, gan gyflwyno yn y dyfodol agos gwricwlwm i Gymru sydd wedi'i deilwra ar gyfer Cymru, cael y system gymwysterau iawn ar gyfer Cymru, mae hynny'n rhywbeth yr ydym ni'n falch ohono. Rydym ni wedi sicrhau bod mwy a mwy o arian wedi mynd i mewn i'r gwasanaeth iechyd, hyd yn oed wrth i ni weld yr arian hwnnw yn cael ei leihau flwyddyn ar ôl blwyddyn ar ôl blwyddyn gan Lywodraeth Dorïaidd sy'n gwbl benderfynol o gael cyni cyllidol. Felly, rwy'n falch iawn o'r hyn yr wyf i wedi ei wneud. Mae gan bobl Cymru, yn amlwg, farn ar y mater, o gofio'r ffaith fy mod i wedi bod yma am y naw mlynedd diwethaf.
Nawr, gadewch i ni ganolbwyntio ar un peth y mae wedi ei ddweud, yr wyf i'n credu ei bod hi'n deg tynnu ei sylw ato. Mae wedi dweud, rwy'n deall, ei fod eisiau torri trethi—9c o ran treth incwm, cael gwared ar y dreth gyngor, cael gwared ar ardrethi busnes, a'u disodli gyda math arall o drethiant. Ond mae'n rhaid i mi ddweud wrtho fod hwnnw'n fwlch o £6 biliwn y byddai angen ei lenwi. Felly, pa waith—nid wyf yn gofyn cwestiwn iddo, ond bydd yn ddiddorol gweld pa waith sydd wedi ei wneud er mwyn gwneud yn siŵr y byddai ei gynigion newydd yn llenwi'r hyn a fyddai'n fwlch sylweddol iawn.