Refferendwm Arall ar yr UE

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:16 pm ar 2 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:16, 2 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Wel, yr anhawster yw hyn, onid e: nid oes cytundeb ar y bwrdd eto. Felly, byddech chi'n gofyn i bobl wneud penderfyniad heb wybod beth fydd y canlyniadau llawn. Rwy'n credu bod angen eu hysbysu'n llawn—ni ddigwyddodd hynny ddwy flynedd yn ôl—o beth fyddai'r canlyniadau. Byddai'n cymryd yr un cyfnod o amser i drefnu refferendwm.

Yn fy marn i, byddai etholiad cyffredinol yn rhoi cyfle i'r pleidiau gyflwyno eu safbwyntiau yn fanwl ynghylch sut y maen nhw'n credu y dylai Brexit edrych, ac ar y sail honno, gall pobl bleidleisio yn unol â hynny. Os bydd canlyniad amhendant, yna, mae'n iawn: sut arall ydych chi'n datrys y mater heblaw drwy ofyn i union yr un bobl a wnaeth y penderfyniad ddwy flynedd yn ôl, a ydynt, gyda gwybodaeth lawn yr hyn y maen nhw'n ei wybod nawr, yn dymuno bwrw ymlaen?

Y broblem erioed fu hyn: ddwy flynedd yn ôl, gofynnwyd i bobl bleidleisio dros syniad—nid oedd cynllun: syniad—a byddai pobl yn ei ddehongli mewn gwahanol ffyrdd. Ceir rhai yn y Siambr hon a fydd yn dehongli'r bleidlais yn 2016 fel pleidlais dros unrhyw fath o Brexit, cytundeb ai peidio. Bydd eraill, fel fi, yn ei dehongli fel pleidlais dros Brexit, ond nid ar ba bynnag delerau sy'n cael eu taflu at y DU. Pan gawsom ni ein refferenda ar ddatganoli, gallai pobl, os oedden nhw'n dymuno, edrych ar y ddogfen a fyddai'n dweud wrthyn nhw yn union beth fyddai'n digwydd pe byddent yn pleidleisio o blaid. Ni ddigwyddodd hynny yn 2016. Felly, does bosib, os ydym ni yn y sefyllfa honno lle nad oes cytundeb, neu fod cytundeb gwael, bod gan bobl hawl i allu mynegi barn ynglŷn â'r hyn y maen nhw'n dymuno ei wneud. Ymddiriedwch yn y bobl.