Gwasanaethau Iechyd Meddwl

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:11 pm ar 2 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:11, 2 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Wel, mae mynd i'r afael â chamddefnyddio cyffuriau yn fater cymhleth. Rydym ni wedi ei ystyried erioed fel mater iechyd yn hytrach na'i fod yn drosedd. Mae'r cyflenwyr a'r gwerthwyr cyffuriau yn droseddwyr; mae'r defnyddwyr yn ddioddefwyr ac maen nhw'n bobl sydd angen cymorth drwy'r system iechyd yn hytrach na thrwy'r system cyfiawnder troseddol. Mae gennym ni, wrth gwrs, y strategaeth camddefnyddio sylweddau a'r cynlluniau sy'n gysylltiedig â honno, ac mae hynny'n llywio yr hyn yr ydym ni'n ei wneud o ran lleihau'r niwed sy'n gysylltiedig â chamddefnyddio sylweddau. O ran camddefnyddio mewn carchardai, wel, darperir y gwasanaethau yn unol â chanllawiau clinigol a chyda thimau iechyd carchardai.

Mae gennym ni raglen hefyd o'r enw cymryd adref Naloxone a ddarperir i garcharorion ar adeg eu rhyddhau mewn carchardai ledled Cymru. Mae hynny wedi helpu i dargedu marwolaethau cysylltiedig â chyffuriau yn y gymuned. Cyffur yw Naloxone, wrth gwrs, sy'n gwrthdroi effeithiau gorddosio ar heroin neu, yn wir, cyffuriau morffin a'r teulu hwnnw—gorddosau o'r cyffuriau hynny—ac mae'n dod â phobl yn ôl yn gyflym iawn, mewn eiliadau, o sefyllfa lle efallai y maen nhw'n cael anhawster i anadlu, yn arbennig, ac mewn perygl o farw. Felly, gallu darparu'r cymorth ar unwaith i bobl osgoi marw o orddos o gyffuriau yw'r cam cyntaf. Yn ail, wrth gwrs, nod y strategaeth camddefnyddio sylweddau yw symud pobl ymlaen, yn yr hirdymor, oddi wrth y cyffuriau sydd wedi rheoli eu bywydau am flynyddoedd lawer.