Part of the debate – Senedd Cymru am 3:59 pm ar 2 Hydref 2018.
Diolch yn fawr, Llywydd. Wel, nifer enfawr o gwestiynau manwl. Diolch yn fawr iawn i Aelodau am eu sylwadau manwl am ddatganiad y gyllideb y prynhawn yma ac, wrth gwrs, rwy'n edrych ymlaen at y craffu manwl a wneir yn awr ar y gyllideb nawr. Dim ond i ddweud unwaith eto, Llywydd, ein bod yn dilyn y broses dau gam yn y gyllideb. Bydd nifer o gwestiynau a holwyd gan Aelodau yn dod yn gliriach ymhen tair wythnos pan fyddwn ni'n gosod y gyllideb ar lefel sy'n is na'r prif grŵp gwariant. Byddaf yn gwneud fy ngorau i ateb cynifer o gwestiynau ag y gallaf, mor gryno ag y gallaf.
Dechreuodd Nick Ramsay drwy ofyn, 'ble byddem ni heb gyni a Brexit?' ac, mewn ymateb, atebodd fy nghyd-Aelod Julie James—oherwydd fe roddodd hi'r ateb iddo yn glir iawn: byddem ni i gyd yn llawer gwell ein byd; dyna ble byddem ni heb gyni a Brexit. Dyfynnodd eiriau Harry Truman i ni. Fe hoffwn ei atgoffa o rywbeth arall a ddywedodd Harry Truman: caiff cymdeithas ei barnu yn ôl sut mae'n trin ei haelodau gwannaf. A dyna beth yw prif ddiben y gyllideb hon. Mae a wnelo hi â defnyddio'r adnoddau sydd gennym ni, er mor gyfyng ydyn nhw, a buddsoddi yr adnoddau hyn wedyn yn y meysydd y byddan nhw'n cael yr effaith fwyaf ar fywydau'r bobl hynny sy'n dibynnu fwyaf ar y gwasanaethau a ddarperir gan awdurdodau cyhoeddus.
Gadewch i mi ddiolch i'r Aelod am yr hyn a ddywedodd wrth groesawu'r hyn yr ydym ni'n ei wneud ynglŷn â'r rhai sy'n gadael gofal ac am y gydnabyddiaeth a roddodd i effaith y fframwaith cyllidol, y mae bob amser wedi dangos diddordeb mawr ynddo. Gadewch imi ateb rhai o'r cwestiynau penodol a ofynnodd. O ran y £60 miliwn a gyhoeddwyd yn y gyllideb ar gyfer atgyweirio arwyneb ffyrdd, mae wedi eu neilltuo yn wir. Bydd yn rhan o grant penodol. Nid yw'n effeithio dim ar y grant cynnal refeniw oherwydd, fel y bydd Nick Ramsay yn gweld pan fydd mwy o fanylion ar gael, cyfalaf rydym ni'n ei ddarparu yn y £60 miliwn hwnnw yn hytrach na refeniw sydd yn mynd drwy'r grant cynnal refeniw. Gwnaeth sylw am gyfraddau treth incwm yn y dyfodol. Bydd pob plaid yn gallu gosod cynigion mewn maniffestos cyn etholiadau nesaf y Cynulliad ynghylch sut y byddent yn defnyddio'r pwerau sydd ar gael i'r Cynulliad pe baent yn y sefyllfa i wneud hynny.
Ac, o ran ei gwestiynau am ragor o fanylion am y gyllideb, fe ddaw hyn pan fyddwn ni'n gosod rhan 2 y broses, ymhen tair wythnos. Bydd gennym ni gyfle, gobeithio, i sôn am ofal cymdeithasol. Rwy'n clywed si ar led fod y Canghellor yn bwriadu cyhoeddi Papur Gwyrdd ar ofal cymdeithasol ar yr un diwrnod ag y bydd yn cyhoeddi ei gyllideb ar 29 Hydref, ond yr hyn a ddywedwyd wrthym ni oedd y byddai'r Papur Gwyrdd yn cael ei gyhoeddi y llynedd; dywedwyd wrthym ni y byddai yma yn yr haf; bellach, dywedir wrthym ni y caiff ei gyhoeddi ar 29 Hydref. Wel, oni fyddai'n dda pe byddai hynny'n digwydd?