Diolch i chi am eich datganiad, Ysgrifennydd y Cabinet. A ydych yn awyddus i wybod sut all gwasanaeth mamolaeth ddarganfod yn sydyn ei fod 15 bydwraig yn brin? Pa bryd wnaethon nhw ddarganfod eu bod 15 bydwraig yn brin? Mae'n rhaid bod staff ymroddedig a gweithgar, y byddwch yn ddiamau yn cuddio y tu ôl iddyn nhw heddiw, wedi seinio'r larwm am brinder staff a chanlyniadau hynny ers amser hir; mae'n rhaid nad oedd neb yn gwrando arnyn nhw. Mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi dweud ei fod yn amser anodd iawn i'r staff; byddwn yn awgrymu bod hynny'n dweud llawer llai na'r gwir. Ni all dim fod yn fwy o ofid i weithiwr gofal iechyd proffesiynol na gweld cleifion, yn arbennig babanod, yn marw oherwydd methiannau sefydliadol y maen nhw'n ddi-rym i wneud unrhyw beth yn ei gylch. Nid yw'r ffaith bod pethau'n gweithio'n dda ar gyfer y rhan fwyaf o deuluoedd yng Nghymru o unrhyw gysur i'r teuluoedd mewn profedigaeth, ac yn wir, mae fy nghalon i'n gwaedu dros y teuluoedd sydd wedi cael profedigaeth oherwydd y methiannau hynny.

Fodd bynnag, mae hyn yn amlygu'r hunanfodlonrwydd nodweddiadol sydd gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd wrth ymateb i fethiannau yn y gwasanaeth iechyd y mae'n gyfrifol amdano. Mae'n rhaid bod pymtheg yn gyfran eithaf mawr o'r staff bydwreigiaeth. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddweud wrthym pam yr oedd bwrdd iechyd Cwm Taf yn credu y gallen nhw ymdopi gyda chyn lleied o fydwragedd cyn y daeth y sefyllfa hon i'r amlwg? A yw Ysgrifennydd y Cabinet yn pryderu wrth sôn am adolygiad gan fyrddau eraill bod y byrddau eraill hyn hefyd yn methu â darparu gofal a chanlyniadau da ar gyfer eu cleifion? Mae'r GIG wedi mynd rhwng y cŵn a'r brain gan y Llywodraeth hon a cheir cyflawni gwael gan GIG y Blaid Lafur ym mhobman o'ch cwmpas. I ble y byddai Ysgrifennydd y Cabinet yn awgrymu eu bod yn troi am adolygiad priodol gan gymheiriaid, ac oni ddylem fod yn pryderu ynghylch y ffaith fod gan fwrdd GIG ymddiriedaeth mor wan yn ei ddyfarniad ei hun fel ei fod yn mynd at ymddiriedolaethau eraill i ofyn am ail farn? Oni ddylen nhw wybod beth mae gwasanaeth da a diogel yn ei olygu a'r hyn nad yw'n ei olygu?

Mae'r adroddiad yn crybwyll yr hyn y maen nhw'n mynd i'w wneud—cyflogi meddyg newydd a nifer o aelodau eraill o staff—ond nid yw'n cyfeirio at yr hyn y maen nhw'n credu sydd wedi mynd o'i le hyd yn hyn mewn gwirionedd. Felly, beth yn union a arweiniodd at farwolaethau 43 o fabanod yn 2016? Rwy'n credu bod pawb yn haeddu cael gwybod. A yw Ysgrifennydd y Cabinet yn credu y dylai'r cyhoedd sydd yn cael eu gorfodi i ddefnyddio'r gwasanaethau hyn gael ychydig mwy o syniad am yr hyn sydd wedi mynd o'i le hyd yma? Os yw'r bwrdd o'r farn y bydd cyflogi 15 o fydwragedd eraill a meddyg canolig ychwanegol a rhai swyddi eraill yn helpu i ddatrys y broblem, mae'n rhaid eu bod yn credu eu bod yn gwybod rhywbeth am sut y crëwyd y problemau yn y lle cyntaf. Os nad ydynt yn gallu neu'n dymuno dweud wrthym sut y cododd y sefyllfa ofnadwy hon, pa gysur sydd i'w gael o'u cynigion presennol ar gyfer ceisio ei gwella? Nid yw datganiad yr ysbyty ond yn dweud y byddan nhw'n rhannu eu canfyddiadau o'r hyn a aeth o'i le gyda'r teuluoedd dan sylw. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet wneud adduned nawr, er mwyn diogelwch cleifion i'r dyfodol, i rannu'r canfyddiadau gyda'r lle hwn?

Mae llawer o bobl yn dweud ac yn credu bod y GIG uwchlaw gwleidyddiaeth bleidiol ac mae rhyw rinwedd yn hynny. Felly, byddwn yn gobeithio na fuasai Ysgrifennydd y Cabinet yn cuddio unrhyw ganfyddiadau er mwyn lleihau embaras ei blaid wleidyddol ef yn sgil y mater hwn. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet roi'r sicrwydd hwnnw i ni?

Mae Ysgrifennydd y Cabinet wedi gorchymyn adolygiad o'r bwrdd iechyd, ond nid oes modd inni gymryd unrhyw gysur o'r addewidion a'r sicrwydd gan Ysgrifennydd y Cabinet oherwydd hyd yn oed pan fydd y Llywodraeth hon yn cymryd rheolaeth uniongyrchol o fwrdd, fel y gwnaethoch gyda Betsi Cadwaladr, mae'r Llywodraeth hon weithiau yn llwyddo i wneud pethau'n waeth. Felly, a wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddweud wrth y Cynulliad hwn beth fydd yn ei wneud i sicrhau, yn wahanol i'r achosion a welwyd hyd yn hyn, na fydd triniaeth cleifion yn gwaethygu hyd yn oed wedi i'w Lywodraeth ef ymyrryd? Clywsom yn ddiweddar nad yw Betsi Cadwaladr wedi dysgu gwersi o'r cwynion nac o'r adolygiadau niferus o'r methiannau yno. Felly, pa sicrwydd a ellir ei roi i fenywod beichiog a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn y gwasanaeth o'r datganiad a wnaed gan Ysgrifennydd y Cabinet heddiw y bydd gwelliannau yn digwydd? Dim llawer iawn, awgrymaf. Rhoddaf daw arni nawr.