Diolch, Ddirprwy Lywydd. Heddiw yw Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd. Yn y blynyddoedd diwethaf, gwnaed llawer o gynnydd yn chwalu'r stigma ynglŷn â siarad am iechyd meddwl, ond gwyddom fod llawer i'w wneud o hyd. Y thema eleni ar gyfer Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd yw pobl ifanc ac iechyd meddwl mewn byd newidiol a heriol, ac roeddwn yn falch o gynnal digwyddiad y bore yma gyda chomisiynydd cenedlaethau'r dyfodol, Sophie Howe, ar y mater hwn.

Yn anffodus, gwyddom fod un o bob pedwar myfyriwr yn dioddef iechyd meddwl gwael tra'u bod yn y brifysgol, a'r hyn y mae llawer ohonynt yn ei ddweud yw ei bod hi'n anodd dod o hyd i'r gwasanaethau sydd eu hangen arnynt. Gall bod ar lwybr addysg beri llawer o straen. I lawer o fyfyrwyr, dyma eu tro cyntaf oddi cartref. Ceir llawer o brofiadau newydd a phobl newydd i'w cyfarfod. Yn aml, ceir pwysau ariannol, a gwaith a straen pa gwrs bynnag y maent yn ei ddilyn. Ac ar ben hyn i gyd, ceir gwahanol fathau o straen personol a theuluol. Felly, rwy'n falch o gefnogi ymgyrch Undeb Cenedlaethol Myfyrwyr Cymru ar iechyd meddwl eleni. Byddant yn adolygu'r arferion da ac yn edrych i weld ble mae modd gwella ac edrychaf ymlaen at weld eu canfyddiadau'n cael eu cyflwyno i ni yma yn y Siambr.

Lywydd, i mi, mae'r diwrnod hwn yn bersonol iawn hefyd. Roedd Dad yn berson hynod o gariadus ac yn fodel rôl i gynifer ohonom. Fel y dywedais yn fy araith gyntaf yn y Siambr hon, ef oedd y dyn yr oeddwn wrth fy modd yn mynd am beint gydag ef, y dyn a wnaeth fy helpu yn fy arholiadau, y dyn a safodd yn falch wrth fy ymyl pan raddiais, y dyn a ddaliai ein teulu gyda'i gilydd. Roedd ganddo lawer o ffrindiau a llawer o deulu agos a gwn fod ei farwolaeth wedi effeithio ar fy mywyd i a'u bywydau hwy am flynyddoedd lawer i ddod. Credaf ei fod wedi newid fy modolaeth ac wedi paratoi'r ffordd i lawer o bethau ddigwydd yn fy mywyd a oedd yn gyfan gwbl y tu hwnt i fy rheolaeth.

Lywydd, rwyf am orffen yn awr. Hoffwn ddweud wrth y rheini na allant drafod problemau iechyd meddwl ac sy'n ei chael hi'n anodd fy mod i'n sefyll gyda chi. Rwy'n un ohonoch, ond fe wnaf ymladd wrth eich ochr. Fe ddof i ben gyda dyfyniad byr iawn:

'Pan ddown at ein gilydd, mae afiechyd yn troi'n iechyd.'

Diolch, Ddirprwy Lywydd.