Part of the debate – Senedd Cymru am 4:27 pm ar 16 Hydref 2018.
Dyna beth oedd amrywiaeth eang iawn o faterion yn cael eu codi. Gwnaf fy ngorau i fynd i'r afael â'r rhan fwyaf ohonyn nhw. O ran y mater di-fflach ynghylch diweddaru'r rheoliadau ac ati, yn amlwg, bwriadwn wneud yn siŵr y bydd y rheoliadau sydd angen eu diweddaru yn cael eu diweddaru pan fydd y fframwaith ar waith, a'r ymgynghoriadau wedi eu cwblhau. Ac rwyf am achub ar y cyfle hwn i ddweud ein bod yn bryderus iawn y bydd hyn yn llwyr adlewyrchu barn pobl anabl a'r sefydliadau sy'n eu cynrychioli. Ac, fel y dywedais yn y datganiad, rydym ni wedi cysylltu â llawer o unigolion yn ogystal â sefydliadau cynrychioliadol, ac rydym yn awyddus i annog hynny i ddigwydd. Byddwn yn gwneud yn siŵr ein bod yn cyflwyno hyn. Os oes gan yr Aelod unrhyw beth penodol y byddai'n hoffi i ni roi sylw iddo o ran cyflwyniad a gwybodaeth, rwy'n fwy na pharod i drafod hynny gydag ef. Mae croeso i bob syniad, i wneud yn siŵr ei fod yn cael ei ledaenu mor eang â phosibl.
O ran gweithio gyda'r Adran Gwaith a Phensiynau, rydym ni wedi gweithio'n agos iawn â nhw. Mae fy nghyd-Aelod Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes, yn ei chynllun cyflogadwyedd, wedi bod yn gweithio'n galed iawn i wneud yn siŵr bod yr holl raglenni sydd ar gael yn dod at ei gilydd dan y teitl 'Cymru'n Gweithio'. Y syniad yw—maddeuwch y gyfatebiaeth, Dirprwy Lywydd—cuddio'r mecanwaith, wrth i bobl ddod i ofyn am gymorth. Nid mater iddyn nhw yw eu bod wedi dod i'r lle iawn neu yn y ffrwd gywir, ond eu bod yn cael cymorth gan bawb mewn gwirionedd sydd yn helpu o dan y teitl, ac mae hynny'n cynnwys asiantaethau Llywodraeth y DU hefyd, i'w cael ar y trywydd iawn, yn y lle iawn, ar yr amser iawn, ac mae hynny'n cynnwys cael y cymorth anabledd.
Nododd nifer o faterion unigol yr wyf yn fwy na pharod i gwrdd ag ef i'w trafod y tu allan. Ac os oes unrhyw beth y gallaf ei wneud i sicrhau bod cyfarfodydd yn digwydd, rwy'n hapus i wneud hynny ochr yn ochr â'm cyd-Aelod Ysgrifennydd y Cabinet dros wasanaethau cyhoeddus. Os gallwn ei helpu ef ar y mater penodol hwnnw, rwy'n fwy na pharod i wneud hynny.
Ond rwy'n credu, mewn gwirionedd, yn y bôn, ei fod yn cytuno â mi mai'r hyn yr ydym yn ceisio ei wneud yn y fan yma yw sicrhau bod pob unigolyn anabl yn cael ei ystyried yn unigolyn unigryw yn ei hanfod, a bod y rhwystrau sy'n ei atal rhag cymryd rhan mewn cymdeithas yn cael eu chwalu ac nad ydym yn gweld hyn fel rhywbeth y mae angen iddyn nhw ei wneud er mwyn cael mynediad at bethau. Felly, rwy'n hapus iawn i drafod gydag ef y mater a gododd ynglŷn â gofyn i bobl brynu cadeiriau olwyn o faint arbennig, oherwydd yn sicr nid dyna'r model yr hoffwn i ei weld yn cael ei gyflwyno.
Felly, pan gaiff y cynllun gweithredu ei gyhoeddi, bydd yr Aelod yn gallu gweld bod gennym ni amrywiaeth eang o faterion yn ymwneud â hynny. Byddwn yn ei ymgorffori yn ein cyfarwyddiadau amrywiol i awdurdodau lleol a chyrff gwasanaethau cyhoeddus eraill ynglŷn â'r ffordd y maen nhw'n comisiynu ac yn y blaen, ond yn bwysicach byddwn yn disgwyl iddyn nhw ac i ni ein hunain yn Llywodraeth Cymru—ac rwy'n fwy na hapus i drafod y mater gyda'r Comisiynydd fel y mae'r Aelod yn ei awgrymu—fod yn gyflogwyr enghreifftiol yn hyn o beth. Credaf y dylem fod yn ailedrych ar ein targedau ni ein hunain a bod ar y blaen trwy'r byd i'r perwyl hwnnw. Ar hyn o bryd, nid wyf wedi fy modloni bod ein targedau mor ymestynnol ag y gallen nhw fod, a byddwn yn ceisio cael y sector cyhoeddus yng Nghymru i arwain y ffordd a dangos i gyflogwyr eraill, yn arbennig yng Nghymru, gan fod yr Aelod yn hollol iawn: oni bai bod ganddyn nhw gyflwr difrifol iawn sy'n cyfyngu ar fywyd, mae pawb yr wyf innau'n ei gyfarfod hefyd yn dymuno gweithio a bod mor annibynnol â phosibl. Felly, bwriadwn gyflwyno'r fframwaith hwnnw yn hynny o beth.